ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΧΕΛΩΝΑΣ «ΑΡΧΕΛΩΝ»
Ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ, ιδρύθηκε το 1983 και είναι μη-κερδοσκοπικό σωματείο με αντικείμενο τη μελέτη και προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους, τη διαχείριση των παράκτιων οικοσυστημάτων στις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας της Καρέττα στη χώρα μας, την περίθαλψη τραυματισμένων και άρρωστων χελωνών καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.
Είναι Εταίρος του Μεσογειακού Προγράμματος Δράσης του Προγράμματος για το Περιβάλλον των Ηνωμένων Εθνών (UNEP/MAP), μέλος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Διατήρηση των Ακτών.
Μέλη του συμμετέχουν στη Διεθνή Ένωση Εμπειρογνωμόνων για τις Θαλάσσιες Χελώνες καθώς και σε Μεσογειακά και διεθνή συνέδρια για τη διαμόρφωση στρατηγικής για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών. Επιπλέον, στη Ζάκυνθο, ο Σύλλογος που συνετέλεσε στη δημιουργία του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου, συμμετέχει στη λειτουργία του πρώτου Φορέα Διαχείρισης προστατευόμενης περιοχής στην Ελλάδα, ενώ συμμετέχει και στο Διοικητικό Συμβούλιο των νεοϊδρυθέντων Φορέων Διαχείρισης, του Αμβρακικού Κόλπου, Κοτυχίου Στροφυλιάς και της Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου.
Οι δραστηριότητες του Συλλόγου ΑΡΧΕΛΩΝ περιλαμβάνουν καταγραφή της αναπαραγωγικής δραστηριότητας και προστασία των φωλιών της Καρέττα στις σημαντικότερες περιοχές ωοτοκίας της (Ζάκυνθο, Πελοπόννησο και Κρήτη), εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων για τις περιοχές και δράσεις Περιβαλλοντικής Αγωγής. Όλα τα προγράμματα διεξάγονται με τη συνεργασία των αρμόδιων Υπουργείων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλιευτικών συλλόγων, κατοίκων της περιοχής και άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων ενώ εκπονεί και προγράμματα εθνικής ή κοινοτικής συγχρηματοδότησης.
Συγκεκριμένα:
Παρακολουθούνται κάθε χρόνο συστηματικά 75 χιλιόμετρα παραλιών και προστατεύονται περισσότερες από 2.500 φωλιές και μαρκάρονται περίπου 300 χελώνες.
Περιθάλπονται στο Κέντρο Διάσωσης στη Γλυφάδα Αττικής, περίπου 50 θαλάσσιες χελώνες ετησίως, οι οποίες μετά την αποθεραπεία τους απελευθερώνονται στο φυσικό τους περιβάλλον.
Λειτουργεί το Εθνικό Δίκτυο Διάσωσης και πραγματοποιούνται συνεργασίες με αλιείς και λιμεναρχεία για τη μείωση της θνησιμότητας των θαλάσσιων χελωνών.
Πραγματοποιούνται δράσεις για την προστασία και διαχείριση παράκτιων οικοσυστημάτων, όπως αποκαταστάσεις αμμόλοφων, καθώς και για την παρακολούθηση των μετακινήσεων των χελωνών μέσω δορυφορικών πομπών.
Λειτουργούν τρεις Περιβαλλοντικοί Σταθμοί και δέκα εποχικοί Σταθμοί
Ενημέρωσης στη Ζάκυνθο, Πελοπόννησο και Κρήτη. Επιπλέον, λειτουργούν δύο Σταθμοί Α’ Βοηθειών στην περιοχή του Ρεθύμνου και του Αμβρακικού Κόλπου.
Ενημερώνονται κάθε χρόνο περισσότεροι από 15.000 μαθητές μέσω των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Αγωγής που διεξάγει ο Σύλλογος και 200.000 έλληνες και αλλοδαποί επισκέπτες.
Εκπαιδεύονται και συμμετέχουν στα προγράμματα του Συλλόγου 450 εθελοντές ετησίως.
Λειτουργεί το Κέντρο Εκπαίδευσης Eθελοντών για το περιβάλλον με σεμινάρια και παρουσιάσεις.
Η ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΧΕΛΩΝΑΣ
Τα αρχεία των απολιθωμάτων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι θαλάσσιες χελώνες είναι σύγχρονες των δεινοσαύρων. Αν και οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν, οι χελώνες συνεχίζουν να επιβιώνουν έως σήμερα. Εκείνες οι αρχαίες χελώνες ζούσαν σε έλη. Αργότερα μερικές απ' αυτές άρχισαν να ζουν στη στεριά ενώ άλλες περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στο νερό. Καθ' όλη την εξελικτική διαδικασία οι θαλάσσιες χελώνες έχουν διατηρήσει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά γνωρίσματα:
Όπως όλα τα ερπετά, είναι ποικιλόθερμες, το οποίο σημαίνει ότι χρησιμοποιούν τη θερμότητα του περιβάλλοντος σαν την κύρια πηγή συντήρησης της θερμότητας του σώματός τους.
Μοιάζουν με τα πρωτόγονα αμφίβια και πτηνά στο ότι έχουν ένα μοναδικό μικρό οστό στο αυτί για να συλλαμβάνουν ήχους. Οι θαλάσσιες χελώνες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στις χαμηλές συχνότητες όπως π.χ. οι δονήσεις του εδάφους και των κυμάτων.
Έχουν πνεύμονες και αναπνέουν αέρα.
Ωοτοκούν στη στεριά.
Η καρδιά τους υποδιαιρείται σε δύο κόλπους και μια κοιλιά, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα την ατελή διπλή κυκλοφορία, κάτι που σημαίνει ότι μπορούν να αντέξουν ένα σχετικά υψηλό επίπεδο διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα τους.
Το σώμα τους προστατεύεται εντός ενός κερατοειδούς καβουκιού. Εξαίρεση αποτελεί η δερματοχελώνα (Dermochelys coriacea) με το δερματώδους επιφάνειας καβούκι.
Μορφολογία
Το καβούκι ή κέλυφος: το καβούκι είναι το πιο αξιοσημείωτο
χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των χελωνών. Αποτελούμενο από αρκετά οστά, περικλείει σαν πανοπλία τα μαλακά ζωτικά όργανα. Αποτελείται από 2 μέρη κυρίως: το άνω κέλυφος ή καραπάτσο και το κάτω μέρος ή πλάστρον. Οι χελώνες της στεριάς και των γλυκών νερών συχνά έχουν κελύφη σε σχήμα θόλου, που τους επιτρέπουν να αποσύρουν το κεφάλι και τα πόδια στο εσωτερικό του καβουκιού όταν κινδυνεύουν. Οι θαλάσσιες χελώνες δεν έχουν αυτή την ικανότητα. Η εξελικτική διαδικασία τις έχει εφοδιάσει με κελύφη υδροδυναμικού σχήματος.
Προώθηση: με την πάροδο του χρόνου τα κοντόχοντρα πόδια των χελωνών της στεριάς εξελίχθηκαν στα πεπλατυσμένα πτερύγια των θαλάσσιων χελωνών. Τα μπροστινά πτερύγια χρησιμοποιούνται για την προώθηση ενώ τα πίσω πτερύγια δρουν σαν πηδάλια.
Αναπνοή: οι θαλάσσιες χελώνες αναπνέουν με πνεύμονες. Αυτό τις αναγκάζει να ανεβαίνουν τακτικά στην επιφάνεια για να πάρουν αέρα. Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα οι θαλάσσιες χελώνες μπορούν να ανεχθούν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα τους από ό,τι τα περισσότερα άλλα ζώα που αναπνέουν αέρα. Ακόμη, τόσο ο ιστός του αίματος όσο και των μυών μπορούν να αποθηκεύσουν οξυγόνο σε μεγάλες ποσότητες. Αυτό τους επιτρέπει να περνούν πολλές ώρες ή και ημέρες κάτω από το νερό.
Βιότοποι
Στην ουσία οι θαλάσσιες χελώνες ζουν στο θαλάσσιο περιβάλλον όπου ζευγαρώνουν, τρέφονται, μεταναστεύουν και διαχειμάζουν. Οι θηλυκές επιστρέφουν στην ακτή για να σκάψουν φωλιές και να ωοτοκήσουν. Οι αρσενικές δε γυρνούν σχεδόν ποτέ στη στεριά. Λίγα είναι γνωστά για τα νεανικά χρόνια της θαλάσσιας χελώνας. Αφού τα αυγά εκκολαφθούν, οι νεοσσοί κατευθύνονται προς τη θάλασσα. Για τις πρώτες 24 ώρες κολυμπούν συνέχεια προς το ανοιχτό πέλαγος. Έξω, στην ανοιχτή θάλασσα αφήνονται να παρασυρθούν από τα ρεύματα. Λιγοστές είναι οι γνώσεις μας για το τι συμβαίνει έπειτα έως την ώρα που θα γυρίσουν στους βιότοπους αναπαραγωγής για να αναπαραχθούν. Πιστεύεται ότι κατά το πελαγικό τους στάδιο τρέφονται πρώτα με πλαγκτόν και έντομα μετά με οστρακοειδή, μαλάκια και άλλους οργανισμούς των ανοιχτών θαλασσών. Μετά από το πελαγικό στάδιο οι θαλάσσιες χελώνες ζουν σε παράκτια νερά, εκτός από τη Lepidochelys olivacea και τη δερματοχελώνα που παραμένουν πελαγικές καθ' όλη τη ζωή τους.
Τροφικές συνήθειες
Οι θαλάσσιες χελώνες δεν έχουν την ταχύτητα και την ευκινησία να συλλάβουν γρήγορα κινούμενη λεία. Γι' αυτό οι περισσότερες τρέφονται με αργοκίνητα ή ακίνητα ζώα όπως οστρακοειδή, τσούχτρες, μαλάκια, αχινούς, καβούρια, σφουγγάρια και με θαλάσσια φυτά ή φύκη. Οι χελώνες έχει βρεθεί ότι διαθέτουν καλά ανεπτυγμένη την αίσθηση της όσφρησης που μπορεί να τις βοηθήσει να εντοπίσουν τροφή.
Αναπαραγωγή
Όταν έρθει η ώρα της αναπαραγωγής, οι ενήλικες θαλάσσιες χελώνες μεταναστεύουν προς τις περιοχές ωοτοκίας. Κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης παρατηρείται ζευγάρωμα, όπως επίσης και στα νερά κοντά στις παραλίες ωοτοκίας. Λίγο μετά το ζευγάρωμα, τα θηλυκά προσεγγίζουν τις παραλίες για να σκάψουν φωλιές και να αφήσουν τα αυγά τους. Τα περισσότερα είδη γεννούν νύχτα, εκτός από τις Lepidochelys που κάνουν φωλιές και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η πιο φαντασμαγορική φωλεοποίηση είναι η «αρριβάδα» ( «η άφιξη» στα ισπανικά), των Lepidochelys olivacea κατά την οποία χιλιάδες χελώνες βγαίνουν για να γεννήσουν ταυτόχρονα μέσα σε μερικές ημέρες.
Ζευγάρωμα
Τα ενήλικα αρσενικά έχουν μακρύτερες, παχύτερες ουρές με το άνοιγμα της κλοάκης πιο πίσω από ότι στα θηλυκά. Κατά το ζευγάρωμα το αρσενικό ανεβαίνει πάνω στο θηλυκό κρατώντας το κέλυφός της με τα μπροστινά πτερύγια . Η μακρύτερη ουρά του στρέφεται προς τα κάτω πιέζοντας το άνοιγμα της κλοάκης του επί της κλοάκης του θηλυκού. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα θηλυκά μπορούν να αποθηκεύσουν σπέρμα επί μακρόν για μελλοντική γονιμοποίηση των αυγών.
Κατασκευή φωλιάς
Αφού αφήσει το νερό η θηλυκή θαλάσσια χελώνα αναβαίνει στην παραλία για να βρει ένα σημείο κατάλληλο για να κάνει τη φωλιά της. Εάν ενοχληθούν από φώτα ή θόρυβο στην παραλία μπορεί να γυρίσουν στο νερό χωρίς να γεννήσουν. Μόλις το θηλυκό έχει βρει μια θέση για να γεννήσει, φτιάχνει ένα λάκκο για το σώμα της διώχνοντας την επιφανειακή στεγνή άμμο με τα πτερύγιά της. Μετά χρησιμοποιώντας εναλλάξ κινήσεις των πίσω πτερυγίων της σκάβει μια τρύπα σε σχήμα φιάλης, τον αυγοθάλαμο. Όταν η χελώνα έχει τελειώσει το σκάψιμο, γεννά τα αυγά μέσα στον αυγοθάλαμο ένα-ένα ή δυο-δυο τη φορά. Κατά τη διάρκεια της ωοτοκίας τα μάτια της εκκρίνουν δάκρυα, δηλαδή ένα υγρό από ένα ειδικό αδένα. Αυτό το υγρό αποβάλλει τα περίσσεια άλατα και επίσης διατηρεί τα μάτια υγρά και καθαρά από την άμμο. Αμέσως αφού τελειώσει την ωοτοκία, αρχίζει να σκεπάζει τον αυγοθάλαμο. Όταν αυτό ολοκληρωθεί, η χελώνα αρχίζει να συμπιέζει σταθερά τη χαλαρή άμμο πάνω από τα αυγά με τα πίσω πτερύγιά της. Στη συνέχεια, σκεπάζει τη θέση της φωλιάς πετώντας αρκετή άμμο με σαρωτικές κινήσεις των πρόσθιων πτερυγίων και επιστρέφει στη θάλασσα.
Τα αυγά
Το κέλυφος των αυγών είναι μαλακό και με υφή σαν περγαμηνή. Ο
αριθμός των αυγών που γεννά ένα θηλυκό ποικίλλει από είδος σε είδος (περίπου 50 αυγά για το είδος Natator depressus και 80-120 για τα άλλα είδη). Κατά τη διάρκεια μιας αναπαραγωγικής περιόδου ένα θηλυκό κάνει συνήθως 2-4 φωλιές. Γενικά οι θαλάσσιες χελώνες ωοτοκούν κάθε 2-4 χρόνια.
Εκκόλαψη
Τα αυγά εκκολάπτονται σε 7-10 εβδομάδες, ανάλογα με τη θερμοκρασία της άμμου. Καθώς οι νεοσσοί βγαίνουν από τα αυγά, αγωνίζονται για να αναρριχηθούν στην επιφάνεια. Επειδή το οξυγόνο είναι λίγο, αυτή η προς τα πάνω κίνηση μπορεί να διαρκέσει 2-4 ημέρες. Όταν φτάσουν στην επιφάνεια της άμμου κατά τη διάρκεια της ημέρας, παύουν οποιαδήποτε περαιτέρω κίνηση διότι οι υψηλές θερμοκρασίες τους αδρανοποιούν. Περιμένουν ακριβώς κάτω από την επιφάνεια έως ότου η άμμος δροσίσει τη νύχτα ή νωρίς το πρωί και τότε εξέρχονται μαζικά και τρέχουν προς τη θάλασσα. Το φως των αστεριών τους οδηγεί προς το νερό. Με τέτοιο μεγάλο αριθμό αυγών οι φωλιές συνήθως εκκολάπτονται σε δόσεις. Λόγου χάρη στην Ελλάδα από μια φωλιά 110 αυγών μπορεί να βγουν 35-50 νεοσσοί την πρώτη φορά και μετά για 2-10 ακόμη μέρες να βγουν 2-3 μικρότερες ομάδες των 5-20 νεοσσών. Μερικά από τα αυγά μπορεί να είναι αγονιμοποίητα ή να περιέχουν νεκρά έμβρυα.
Απειλές για την επιβίωση
Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (ΙUCN) έχει χαρακτηρίσει 6 από τα 7 είδη θαλάσσιων χελωνών ως κινδυνεύοντα ή κρίσιμα κινδυνεύοντα. Οι απειλές για τις θαλάσσιες χελώνες είναι τόσο φυσικές όσο και ανθρωπογενείς.
Φυσικές απειλές: Υπάρχουν βεβαίως φυσικές απειλές στην επιβίωση των θαλάσσιων χελωνών, των νεοσσών και των αυγών. Οι καιρικές συνθήκες είναι ένας πρωταρχικός παράγοντας. Ο άνεμος, η βροχή και το κρύο καθώς και οι αφύσικα υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν επίσης τις χελώνες σε όλα τα στάδια της ζωής τους. Οι θερμοκρασίες κάτω των 14οC «παγώνουν» ακόμη και ενήλικες χελώνες. Η διάβρωση του εδάφους καταστρέφει τις παραλίες ωοτοκίας. Οι φυσικοί εχθροί αυγών και νεοσσών ποικίλουν ανάλογα με τη γεωγραφική θέση. Στην Ελλάδα αλεπούδες, σκυλιά και ενίοτε τσακάλια μπορεί να σκάψουν για τα αυγά. Οι νεοσσοί που τρέχουν προς την θάλασσα τρώγονται ενίοτε από αυτά τα ζώα όπως επίσης και από κουνάβια ή αρουραίους ή πουλιά όπως κοράκια, γλάροι και κορμοράνοι. Από τη στιγμή που οι νεοσσοί φθάσουν τη θάλασσα, μπορεί να γίνουν λεία από μεγάλα ψάρια.
[b]Απειλές από τον άνθρωπο
Σύλληψη για σκοπούς εκμετάλλευσης (κρέας, μέρη του σώματος).
Λαθροθηρία αυγών για κατανάλωση
Εμπλοκή σε αλιευτικά εργαλεία που καταλήγει σε πνιγμό ή θανάτωση από τους ψαράδες
Οι παραλίες ωοτοκίας συρρικνώνονται δραματικά λόγω οικιστικής ανάπτυξης και τουριστικών δραστηριοτήτων:
α) φώτα που λάμπουν στις παραλίες αποπροσανατολίζουν τόσο τις ενήλικες θηλυκές όταν βγαίνουν να γεννήσουν όσο και τους νεοσσούς που προσπαθούν να φθάσουν στη θάλασσα
β) η συμπίεση της άμμου από τροχοφόρα οχήματα μπορεί να διαταράξει την κυκλοφορία του αέρα και την απορρόφησή τους από τα αυγά
γ) ομπρέλες και ξαπλώστρες στις παραλίες ωοτοκίας συχνά σχηματίζουν ένα αδιαπέραστο τείχος που εμποδίζει την πρόσβαση στο πίσω μέρος της παραλίας για να γεννήσουν
δ) η φύτευση δέντρων ή το στήσιμο ομπρελών έχουν σαν αποτέλεσμα να σκιάζουν τις φωλιές και οι χαμηλότερες θερμοκρασίες της άμμου επηρεάζουν την επώαση των αυγών
ε) η ανθρώπινη παρουσία στις παραλίες ωοτοκίας τη νύχτα τρομάζει τις θαλάσσιες χελώνες που θέλουν να γεννήσουν
στ) κάστρα στην άμμο ή ροδιές από τροχοφόρα μπορεί να παγιδεύσουν τους νεοσσούς στην πορεία τους προς τη θάλασσα.
Η ρύπανση των θαλασσών είναι μια περαιτέρω απειλή. Οι χελώνες συχνά συγχέουν πεταμένες πλαστικές σακούλες με τσούχτρες, μπάλες πίσσας ή χοντρά κομμάτια πολυαιθυλενίου με κάτι φαγώσιμο. Εάν καταπιούν αυτά τα αντικείμενα το πεπτικό τους σύστημα μπορεί να φράξει κι οι ίδιες να πεθάνουν.
Θαλάσσιες χελώνες στην Ελλάδα
Από τα 7 είδη στον κόσμο, μόνο 3 απαντώνται τακτικά στη Μεσόγειο (Caretta caretta, Chelonia mydas και Dermochelys coriacea). Από αυτά τα 3 είδη μόνο η Καρέττα ωοτοκεί στην Ελλάδα. Οι σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας είναι στη Ζάκυνθο (Κόλπος του Λαγανά), Πελοπόννησο (Κόλπος Κυπαρισσίας και Κόλπος Λακωνικού, περιοχή Κορώνης) και την Κρήτη (Ρέθυμνο, Κόλποι Χανίων και Μεσσαράς). Οι παραλίες της Ζακύνθου έχουν μια ιδιαίτερα υψηλή πυκνότητα φωλιών. Η πυκνότητα σε μια παραλία (Σεκάνια) μπορεί να φθάσει περίπου 1.500 φωλιές ανά χιλιόμετρο και είναι από τις υψηλότερες στον κόσμο. Το καβούκι της Καρέττα έχει σχήμα καρδιάς με 5 ζεύγη πλευρικών πλακών. Το χρώμα του καβουκιού είναι καφέ-πράσινο. Το πλάστρον είναι αχνό κίτρινο. Χελώνες που έχουν μαρκαριστεί στην Ελλάδα έχουν εντοπιστεί σε μια ευρεία περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ακόμη σε αποστάσεις 1.500 χλμ. σε Ιταλικά, Τυνησιακά, Λιβυκά ύδατα, κάτι που υποδεικνύει σκόπιμη και όχι τυχαία μετακίνηση. Οι περισσότερες παρατηρήσεις είναι από τον Κόλπο του Γκαμπές στην Τυνησία, και από το Βόρειο τμήμα της Αδριατικής Θάλασσας, γεγονός που σημαίνει ότι αυτός ο κόλπος είναι περιοχή διαχείμασης χελωνών που ωοτοκούν στην Ελλάδα. Οι σοβαρότερες απειλές για τις Καρέττα στη Μεσόγειο είναι η τουριστική ανάπτυξη των παραλιών ωοτοκίας και η τυχαία σύλληψη σε αλιευτικά εργαλεία.
ISO 14001: 2004 (ENVIRONMENTAL MANAGEMENT SYSTEMS - EMS) DEFINITIONS
Terms and definitions (Όροι και ορισμοί) Part 1
For the purposes of ISO 14001 / 2004, the following terms and definitions apply.
Για τους σκοπούς αυτού του Διεθνούς Προτύπου εφαρμόζονται οι κάτωθι όροι και ορισμοί :
3.1
auditor
person with the competence to conduct an audit
[ISO 9000:2000, 3.9.9]
3.1
επιθεωρητής
πρόσωπο το οποίο διαθέτει την ικανότητα να διενεργεί επιθεώρηση
[ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9000:2000, 3.9.9]
3.2
continual improvement
recurring process of enhancing the environmental management system (3.8) in order to achieve improvements in overall environmental performance (3.10) consistent with the organization's (3.16) environmental policy (3.11)
NOTE: The process need not take place in all areas of activity simultaneously.
3.2
διαρκής βελτίωση
επαναλαμβανόμενη διεργασία του συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης (3.8) για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του στην επίτευξη βελτιώσεων της συνολικής περιβαλλοντικής επίδοσης (3.10), σύμφωνα με την περιβαλλοντική πολιτική (3.11) του οργανισμού (3.16)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ - Η διεργασία δεν είναι απαραίτητο να εφαρμόζεται ταυτόχρονα σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων .
3.3
corrective action
action to eliminate the cause of a detected nonconformity (3.15)
3.3
διορθωτική ενέργεια
ενέργεια για την εξάλειψη του αιτίου μιας εντοπισμένης μη συμμόρφωσης (3.15)
3.4
document
information and its supporting medium
NOTE 1: The medium can be paper, magnetic, electronic or optical computer disc, photograph or master sample, or a combination thereof.
NOTE 2 Adapted from ISO 9000:2000, 3.7.2.
3.4
έγγραφο
οι πληροφορίες και το μέσον στο οποίο περιέχονται
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1 - Το μέσο μπορεί να είναι χαρτί, μαγνητικός, ηλεκτρονικός ή οπτικός δίσκος υπολογιστή, φωτογραφία ή πρότυπο αναφοράς ή ένας συνδυασμός των ανωτέρω.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2 - Ο ορισμός από το ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9000:2000, 3.7.2
3.5
environment
surroundings in which an organization (3.16) operates, including air, water, land, natural resources, flora, fauna, humans, and their interrelation
NOTE Surroundings in this context extend from within an organization (3.16) to the global system.
3.5
περιβάλλον
ο περιβάλλων χώρος στον οποίο λειτουργεί ένας οργανισμός (3.16), συμπεριλαμβανομένου του αέρα, του νερού, του εδάφους, των φυσικών πόρων, της χλωρίδας, της πανίδας, των ανθρώπων και της μεταξύ τoυς σχέσης
ΣΗΜΕΙΩΣΗ – Για αυτό το πρότυπο περιβάλλον χώρος θεωρείται ο εσωτερικός χώρος ενός οργανισμού (3.16) μέχρι το γήινο σύστημα στο σύνολό του.
3.6
environmental aspect
element of an organization's (3.16) activities or products or services that can interact with the environment (3.5)
NOTE: A significant environmental aspect has or can have a significant environmental impact (3.7).
3.6
περιβαλλοντική πλευρά
στοιχείο των δραστηριοτήτων ή προϊόντων ή υπηρεσιών ενός οργανισμού (3.16), το οποίο μπορεί να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον (3.5)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ - Σημαντική περιβαλλοντική πλευρά είναι αυτή που έχει ή μπορεί να έχει σημαντική περιβαλλοντική επίπτωση (3.7).
3.7
environmental impact
any change to the environment (3.5), whether adverse or beneficial, wholly or partially resulting from an organization's (3.16) environmental aspects (3.6)
3.7
περιβαλλοντική επίπτωση
κάθε μεταβολή στο περιβάλλον (3.5), αρνητική ή θετική, η οποία προκύπτει, εν όλω ή εν μέρει, από τις
περιβαλλοντικές πλευρές(3.6), ενός οργανισμού (3.16)
3.8
environmental management system
EMS
part of an organization's (3.16) management system used to develop and implement its environmental policy (3.11) and manage its environmental aspects (3.6)
NOTE 1 A management system is a set of interrelated elements used to establish policy and objectives and to achieve those objectives.
NOTE 2 A management system includes organizational structure, planning activities, responsibilities, practices, procedures (3.19), processes and resources.
3.8
σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης
ΣΠΔ
μέρος του συστήματος διαχείρισης ενός οργανισμού (3.16) που χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη και εφαρμογή, της περιβαλλοντικής πολιτικής (3.11) του και τη διαχείριση των περιβαλλοντικών πλευρών (3.6) του
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1 - Ένα σύστημα διαχείρισης είναι ένα σύνολο αλληλένδετων στοιχείων που χρησιμοποιείται για την καθιέρωση πολιτικής και περιβαλλοντικών σκοπών και για την επίτευξη αυτών των σκοπών.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2 - Ένα σύστημα διαχείρισης συμπεριλαμβάνει την οργανωτική δομή, τις δραστηριότητες σχεδιασμού, τις υπευθυνότητες, τις πρακτικές, τις διαδικασίες (3.19), τις διεργασίες και τους πόρους.
3.9
environmental objective
overall environmental goal, consistent with the environmental policy (3.11), that an organization (3.16) sets itself to achieve
3.9
περιβαλλοντικός σκοπός
συνολική περιβαλλοντική επιδίωξη σε συμφωνία με την περιβαλλοντική πολιτική (3.11), την οποία ο ίδιος ο οργανισμός (3.16) θέτει προς επίτευξη
Source: ISO 14001: 2004 STANDARD
Μέτρα για περιορισμό των αέριων ρύπων από τα πλοία Aπό το Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό
Η ΑΝΑΓΚΗ λήψης μέτρων στο πλαίσιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, εντός του 2008, για το θέμα της εκπομπής αέριων ρύπων από τα πλοία, τονίστηκε στις γενικές συνελεύσεις του Διεθνούς Ναυτικού Επιμελητηρίου (ICS) και της Διεθνούς Ναυτικής Ομοσπονδίας (ISF) που πραγματοποιήθηκαν στο Χονγκ Κονγκ, υπό την προεδρία του κ. Σπ. Πολέμη.
Στις συνελεύσεις συμμετείχε και ελληνική εφοπλιστική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Νίκο Ευθυμίου.
Η ελληνική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε από τις 7 μέχρι τις 13 Ιουνίου το Χονγκ Κονγκ και το Τόκιο, στο πλαίσιο διαρκούς παραγωγικού διαλόγου που η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών πραγματοποιεί με τα ανά τον κόσμο κέντρα της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας, όπου έχει την ευκαιρία να συζητήσει θέματα τα οποία απασχολούν το διεθνές θαλάσσιο μεταφορικό έργο.
Συγκεκριμένα, ο κ. Ευθυμίου και οι συνάδελφοί του στο διοικητικό συμβούλιο της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) συναντήθηκαν στην ιαπωνική πρωτεύουσα με τον απερχόμενο πρόεδρο της Ένωσης Ιαπώνων Εφοπλιστών κ. Σουζούκι και το διάδοχό του κ. Μπεκάβα, το διευθύνοντα σύμβουλο της Ένωσης Ιαπωνικών Ναυπηγείων κ. Ναμπού, τον αντιπρόεδρο του Ιαπωνικού Νηογνώμονα κ. Τσούντο, καθώς και το γενικό διευθυντή Ναυτιλίας του υπουργείου Μεταφορών κ. Χαρουνάρι.
Στην ανταλλαγή απόψεων κατά τη διάρκεια των συναντήσεων αυτών, συζητήθηκαν οι μελλοντικοί κανόνες του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για τη ναυπήγηση εύρωστων πλοίων («πρότυπα βάσει στόχων»), το θέμα της συντήρησης των ναυτιλιακών βοηθημάτων, καθώς και το πρόβλημα ανέλκυσης ναυαγίων στα στενά της Μαλαισίας.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε η ελληνική αντιπροσωπεία στην ανάγκη στήριξης των διεθνών ρυθμίσεων που υιοθετεί ο ΙΜΟ και στην αποφυγή περιφερειακών ή μονομερών μέτρων που δυσχεραίνουν την ομαλή και απρόσκοπτη ροή του παγκόσμιου εμπορίου από τις θαλάσσιες οδούς.
Της επίσκεψης στο Τόκιο προηγήθηκε η συμμετοχή της ελληνικής εφοπλιστικής αντιπροσωπείας στις γενικές συνελεύσεις του Διεθνούς Ναυτικού Επιμελητηρίου (ICS) και της Διεθνούς Ναυτικής Ομοσπονδίας (ISF) που πραγματοποιήθηκαν στο Χονγκ Κονγκ, υπό την προεδρία του κ. Σπ. Πολέμη.
Η επιλογή της ασιατικής αυτής χώρας για τις εργασίες των δύο συνελεύσεων έγινε προκειμένου να τιμηθεί η επέτειος των 50 χρόνων από την ίδρυση της Ένωσης Εφοπλιστών του Χονγκ Κονγκ.
Στη διάρκεια των συνεδριάσεων και των επαφών που ακολούθησαν, συζητήθηκαν μεταξύ των άλλων το θέμα των εκπομπών των πλοίων που επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα, ενώ τονίστηκε η ανάγκη λήψης κατεπειγόντως, ει δυνατόν εντός του 2008, μέτρων διεθνούς εφαρμογής υπό την αιγίδα του ΙΜΟ. Και τούτο, για να αποτραπούν τυχόν μονομερείς περιφερειακές παρεμβάσεις.
Επίσης, αντηλλάγησαν απόψεις για το πρόβλημα της πειρατείας, η οποία ενδημεί σε ορισμένες ασιατικές ακτές και τη Σομαλία, ενώ εκφράστηκε η έντονη ανησυχία του παγκόσμιου εφοπλισμού για πρόσφατη νομοθετική πρόταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση που παραβιάζει την αρχή του περιορισμού της ευθύνης του πλοιοκτήτη, η οποία κατοχυρώνεται από τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις του ΙΜΟ.
Πηγή: Ναυτεμπορική
http://www.naftemporiki.gr/news/stat...21/1348219.htm
Προγράμματα προσταίας θαλασσών
Αιγαίο: Μία μοναδική θάλασσα, αλλά για πόσο ακόμα;
Αιγαίο: Μία μοναδική θάλασσα, αλλά για πόσο ακόμα;
Το Αιγαίο Πέλαγος, εδώ και πολλές χιλιετίες αποτελεί μία θάλασσα ιδιαίτερης σημασίας, καθώς ως θαλάσσιος δρόμος, συνέβαλλε στην ανταλλαγή ιδεών και αγαθών και στην ανάπτυξη όλων των παραμεσόγειων πολιτισμών. Ως σύνολο οικοσυστημάτων, το Αιγαίο συντήρησε και συντηρεί μία σπάνια ποικιλότητα ζωντανών οργανισμών. Παρόλο που λόγω των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών του, είναι μία θάλασσα ολιγοτροφική, εν τούτοις χαρακτηρίζεται από υψηλή βιοποικιλότητα θαλάσσιων οργανισμών (δηλαδή υψηλό αριθμό διαφορετικών ειδών). Στις μέρες μας, που οι περισσότερες θάλασσες παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων μεγάλο μέρος των ευρωπαικών και μεσογειακών θαλασσών, υποβαθμίζονται σημαντικά, το Αιγαίο συνεχίζει να στηρίζει σημαντικούς πληθυσμούς από σπάνια και προστατεύομενα είδη.
Σπάνιος Φυσικός Πλούτος
Για να κατανοήσουμε την περιβαλλοντική μοναδικότητα του Αιγαίου, πρέπει να κάνουμε μία σύντομη αναφορά στο φυσικό του πλούτο. Το Αιγαίο στηρίζει τις τελευταίες στη Μεσόγειο, μεγάλες εκτάσεις από θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας (τις λεγόμενες φυκιάδες), που είναι ο σημαντικότερος προστατευόμενος τύπος οικοσυστήματος στη Μεσόγειο, θεμελιώδους σημασίας για την παραγωγικότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων αλλά και της αλιείας. Τα λιβάδια Ποσειδωνίας συμβάλλουν στην αποτροπή της παράκτιας διάβρωσης, με συνέπεια η καταστροφή τους να σημαίνει εκτεταμένη διάβρωση καθώς και εξαφάνιση παραλιών. Στην αμέσως βαθύτερη θαλάσσια ζώνη συναντάμε τη λεγόμενη «τραγάνα», προστατευόμενους υφάλους ροδοφυκών που απαιτούν έως και 11.000 χρόνια για το σχηματισμό τους. Στα παράκτια οικοσυστήματα, έχουν καταγραφεί περισσότερα από 550 είδη φυκών, 120 είδη σφουγγαριών και χιλιάδες είδη ασπόνδυλων οργανισμών και ψαριών, που θα απαιτούσαν πολλές σελίδες για να τα περιγράψουμε. Οι ανοιχτές θάλασσες στηρίζουν από τους σημαντικότερους στη Μεσόγειο, πληθυσμούς θαλάσσιων θηλαστικών, με 4 είδη δελφινιών, 2 είδη φαλαινών και το μεγαλύτερο εναπομείναντα στον κόσμο πληθυσμό Μεσογειακής φώκιας, ένα είδος που απειλείται με άμεση εξαφάνιση.
Τα παραπάνω συνθέτουν τη «μαγική εικόνα» του Αιγαίου, αλλά συνεχίζουν να υπάρχουν μόνο από... τύχη, δεδομένου ότι δεν έχει εφαρμοστεί κανένα μέτρο για την ουσιαστική διαχείριση ή προστασία τους. Σε μία εποχή όπου όλες οι χώρες, ακόμα και οι λεγόμενες αναπτυσσόμενες, προσπαθούν να αναδειχθούν μέσα από την αειφόρο ανάπτυξη και τη προβολή του φυσικού τους πλούτου, η Ελλάδα όχι μόνο αγνοεί, αλλά και απειλεί με δραματική υποβάθμιση τα οικοσυστήματά της. Είδη και ενδιαιτήματα που κατάφεραν να επιβιώσουν στο Αιγαίο για χιλιάδες χρόνια, σε ισσοροπία με τις ανθρώπινες κοινωνίες, μέσα στις τρεις τελευταίες μόνο δεκαετίες κινδυνεύουν με αφανισμό. Εξίσου όμως κινδυνεύουν και οι ανθρώπινες κοινωνίες των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών, δεδομένου ότι η οικονομία τους εξαρτάται από τον τουρισμό και την αλιεία, και συνεπώς απειλείται από την καταστροφή των φυσικών πόρων. Ως άμεση συνέπεια παρατηρείται η μετανάστευση των κατοίκων σε αστικά κέντρα και η ερημοποίηση των νησιωτικών περιοχών.
Το Αιγαίο απειλείται
Είναι πραγματικά ανυσηχητικό το γεγονός ότι χρειάζεται ένα ναυάγιο ή μία ανθρώπινη και περιβαλλοντική τραγωδία, για να προκύψει ένας ουσιαστικός διάλογος των κρατικών αρχών, ΜΜΕ, επιστημόνων, φορέων και πολιτών, σε θέματα σχετικά με την προστασία των Ελληνικών θαλασσών. Οι πολίτες και η πολιτεία οφείλουν να αναρωτηθούν, ποια θα πρέπει να είναι η έκταση της επόμενης καταστροφής που περιμένει το Αιγαίο, για να συνεχιστεί ο διάλογος και η ουσιαστική προσπάθεια προστασίας του.
Το πρόσφατο ναυάγιο της Σαντορίνης έδειξε την ανυπαρξία του κρατικού μηχανισμού και των θεσμών, για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε σοβαρού θαλάσσιου ατυχήματος. Δεν είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε ένα έκτακτο θαλάσσιο περιστατικό, το οποίο συμβαίνει κατά τη διάρκεια της ημέρας, με ιδανικές καιρικές συνθήκες, σε ένα λιμάνι με μεγάλη κίνηση, στην αρχή της τουριστικής περιόδου (όπου θεωρητικά ο κρατικός μηχανισμός είναι σε πλήρη ετοιμότητα). Τι θα συμβεί στην περίπτωση που θα υπάρξει ένα πραγματικά σοβαρό ατύχημα πετρελαιοφόρου, υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες, σε μία δυσπρόσιτη περιοχή;
Πρέπει να τονίσουμε ότι το Αιγαίο διαπλέεται ετησίως από περισσότερα από 60.000 εμπορικά πλοία, εκ των οποίων τα 6.000 είναι πετρελαιοφόρα που μεταφέρουν από 100.000 - 200.000 τόνους βαριά πετρελαιοειδή. (Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στο ατύχημα του Exon Valdez το 1989 στην Αλάσκα, διέφυγε μία σχετικά μικρή ποσότητα πετρελαίου από το συνολικό φορτίο του πλοίου - περίπου 25.000 τόνοι- καταστρέφοντας όμως μία περιοχή αντίστοιχη του Αιγαίου σε έκταση. Σήμερα, έπειτα από 18 χρόνια τα οικοσυστήματα της περιοχής παρουσιάζουν την ίδια εικόνα καταστροφής ).
Μέτρα Προστασίας - Διαχείρισης
Παρόλες τις ιδιαιτερότητες του Αιγαίου Πελάγους και την προγραμματιζόμενη τεράστια αύξηση κίνησης πετρελαιοφόρων σε αυτό, που θα επακολουθήσει έπειτα από τη λειτουργία του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, η προστασία του είναι εφικτή. Είναι δεδομένο διεθνώς, σε πορθμούς, θάλασσες και ποταμούς με πυκνή και συνεχόμενη κίνηση πλοίων, τα περιστατικά ατυχήματος να είναι ελάχιστα και χωρίς σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες. Αυτό σημαίνει ότι όταν υφίστανται και τηρούνται αυστηρές μέθοδοι για τον έλεγχο της διέλευσης εμπορικών πλοίων, ελαχιστοποιείται η πιθανότητα ατυχήματος.
Τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να βρουν εφαρμογή στο Αιγαίο εάν χαρακτηριζόταν ως Ιδιαιτέρως Ευαίσθητη Θαλάσσια Περιοχή, έτσι ώστε να μπορέσουν να ισχύσουν τα παρακάτω μέτρα:
- Συνεχής και ουσιαστικός έλεγχος μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων (VTS -Vessel Tracking System, AIS - Automatic Identification System, VMS - Vessel Monitoring System, Clean Sea Net, παράκτιων ραντάρ, κ.α.).
- Εφαρμογή ζωνών διαχωρισμού κυκλοφορίας
- Δειγματοληψία λυμάτων από όλα τα διερχόμενα εμπορικά πλοία, κατά την είσοδό τους στους διαδρόμους θαλάσσιας κυκλοφορίας, έτσι ώστε να μπορεί να εντοπίζεται η εσκεμμένη λειτουργική ρύπανση ρουτίνας, που παρατηρείται καθημερινά στο Αιγαίο.
- Δημιουργία Δικτύου Ρυμουλκών άμεσης ετοιμότητας, σε όλη την έκταση του Αιγαίου (στην περίπτωση του ναυαγίου της Σαντορίνης, χρειάστηκαν 15 ώρες για να προσεγγίσει το ταχύτερο και κοντινότερο διασωστικό ρυμουλκό).
- Σύστημα πλοήγησης από πιλότους (έμπειρους καπετάνιους), οι οποίοι θα αναλαμβάνουν χρέη όταν υπάρχει έκτακτη ανάγκη.
- Δημιουργία Δικτύου Λιμένων Καταφυγής, σε συγκεκριμένα σημεία του Αιγαίου, όπου θα μπορούν να οδηγούνται πλοία που βρίσκονται σε έκτακτη ανάγκη, δίνοντας τη δυνατότητα να περιοριστεί η επαπειλούμενη ρύπανση. (Στην περίπτωση του ναυαγίου του Prestige, έαν ακουγόταν η έκκληση του Έλληνα καπετάνιου, να ρυμουλκηθεί το πλοίο στο κοντινότερο λιμάνι ή σημείο καταφυγής, η ρύπανση θα μπορούσε να ελεγχθεί, και θα είχε αποφευχθεί η οικολογική καταστροφή).
- Αυστηρές προδιαγραφές πλοίων, προϋποθέτοντας την ύπαρξη διπλών τοιχωμάτων, και εξέταση των μητρώων των πλοίων όπου καταγράφονται περιστατικά ρύπανσης, ή μηχανικών βλαβών.
- Δημιουργία εθελοντικού δικτύου πολιτών, κατάλληλα εκπαιδευμένων, ώστε να μπορούν να συμβάλλουν στην διαδικασία αποκατάστασης. (Στην περίπτωση του ναυαγίου του Prestige, κανένα μέσο δεν ήταν τόσο αποτελεσματικό για τον καθαρισμό των ακτών, όσο η συμμετοχή των εθελοντών).
Πηγή : www.archipelago.gr (Δράση για την προστασία του Αιγαίου)
Maritime safety: prevention of pollution from ships and criminal penalties!
Από το 2002 έχουν εκδοθεί οι κοινοτικές οδηγίες για την πρόληψη από τη μόλυνση των πλοίων στους θαλάσσιους δρόμους, όπως αυτή παρουσιάζεται στο ακόλουθο link, http://europa.eu/scadplus/leg/en/lvb/l24270.htm. Παρόλα αυτά όμως το πρόβλημα συνεχίζεται με αποτέλεσμα από το 2005 να ληφθούν μέτρα από την ΕΕ τα οποία οδηγούν σε εισαγωγή ποινικών κυρώσεων. Σύμφωνα με το link http://europa.eu/scadplus/leg/en/lvb/l24123.htm η τελική ημερομηνία αντιμετάθεσης των χωρών μελών ήταν η 1η Μαρτίου 2007.
Μέθοδοι Καταπολέμησης Ρύπανσης
Μέθοδοι Καταπολέμησης Ρύπανσης
http://www.yen.gr/wide/skimmer.jpg Είναι σαφές ότι η απόφαση για τη μέθοδο που θα επιλεγεί για την καταπολέμηση μιας πετρελαιοκηλίδας, εξαρτάται από συγκεκριμένους παράγοντες όπως:
Την ποιότητα και το είδος της ρυπογόνου ουσίας
Την απόσταση από τις ακτές και τον κίνδυνο προσβολής ευαίσθητων περιοχών.
Τις επικρατούσες και αναμενόμενες καιρικές συνθήκες.
Την διαθεσιμότητα εξοπλισμού καταπολέμησης.
Τον χρόνο εντοπισμού της ρύπανσης.
Οι κύριες μέθοδοι καταπολέμησης της ρύπανσης, που μπορεί να επιλεγούν λαμβάνοντας υπόψη τους παρακάτω παράγοντες όπως:
Ο εγκλωβισμός της κηλίδας, με πλωτά φράγματα και η περισυλλογή του πετρελαίου με μηχανικά μέσα.
Η τοποθέτηση πλωτών φραγμάτων για την αποτροπή προσβολής ευαίσθητων θαλάσσιων περιοχών και ακτών.
Η χρήση χημικών διασκορπιστικών ουσιών (ΧΔΟ).
Η μηχανική διασπορά της κηλίδας, σε περιπτώσεις που δεν απαιτείται καταπολέμηση.
Η φυσική αυτοδιάλυση της κηλίδας, σε περιπτώσεις που δεν απαιτείται επέμβαση.
Ο καθαρισμός της ρυπανθείσας ακτογραμμής με διάφορα μηχανικά ή χειρωνακτικά μέσα.
http://www.yen.gr/wide/boom_1.jpg Το Ελληνικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης καθορίζει ότι η μηχανική ανάκτηση πετρελαίου είναι η πρωταρχική μέθοδος αντιμετώπισης σε παράκτιες περιοχές. Η χρήση ΧΔΟ επιτρέπεται μόνο στην ανοιχτή θάλασσα εκτός περίκλειστων και ευαίσθητων θαλάσσιων περιοχών, όταν η μηχανική ανάκτηση πετρελαίου είναι αδύνατη λόγω των επικρατουσών καιρικών συνθηκών. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο προϊόντα εγκεκριμένα από το Γενικό Χημείο του Κράτους και Εθνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών. Τα στερεοποιημένα πετρελαιοειδή και τα επιπλέοντα απορρίματα διατίθενται σε εγκεκριμένους χερσαίους χώρους.
ΥΕΝ/ΔΠΘΠ
Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης και Καταπολέμησης της Θαλάσσιας Ρύπανσης!
Αντικειμενικός σκοπός του Εθνικού Σχεδίου Πρόληψης και Καταπολέμησης της Ρύπανσης, είναι η προετοιμασία και η οργάνωση όλων των απαραίτητων ενεργειών, καθώς και ο καθορισμός του τρόπου ενεργοποίησης των εμπλεκόμενων Κρατικών και Ιδιωτικών Φορέων σε όλη την Ελληνική Επικράτεια, ώστε σε περίπτωση περιστατικού
ρύπανσης ή άμεσου κινδύνου πρόκλησης ρύπανσης της θάλασσας ή των ακτών, να αναληφθούν έγκαιρα και συντονισμένα οι απαραίτητες ενέργειες για την εξουδετέρωση των δυσμενών επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον και την προστασία των συμφερόντων των κατοίκων και του κοινωνικού συνόλου.
Η επίτευξη των στόχων μας διασφαλίζεται με τις παρακάτω δραστηριότητες:
Πρόληψη της ρύπανσης που επιτυγχάνεται με:
1. Τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων και επιθεωρήσεων των χερσαίων εγκαταστάσεων ανά την επικράτεια (βιομηχανίες, ναυπηγεία, διυλιστήρια κ.λ.π.) σε συνεργασία με τις αρμόδιες Νομαρχιακές Υπηρεσίες.
2. Τη διενέργεια ελέγχων ή επιθεωρήσεων των πλοίων (Ελληνικών ή υπό ξένη σημαία) που διαπλέουν τις ελληνικές θάλασσες και καταπλέουν στα λιμάνια μας.
3. Την εκπαίδευση του προσωπικού των κεντρικών Υπηρεσιών του Υ.Ε.Ν και των Λιμενικών Αρχών, αλλά και των χερσαίων εγκαταστάσεων, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν έγκαιρα, συντονισμένα και αποτελεσματικά οποιοδήποτε περιστατικό ρύπανσης.
4. Την εκτέλεση ασκήσεων, ώστε να ελέγχεται η ετοιμότητα του προσωπικού και η εκπαίδευση τους στη χρήση των μέσων καταπολέμησης.
5. Την κατάρτιση και εφαρμογή Τοπικού Σχεδίου Πρόληψης και Καταπολέμησης της Ρύπανσης, σε κάθε Λιμενική Αρχή, στο οποίο να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές συνθήκες, οι περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές και οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην περιοχή.
6. Την κατασκευή και λειτουργία ευκολιών υποδοχής για την παραλαβή των κάθε είδους απορριμμάτων και καταλοίπων των πλοίων, σε όλα τα λιμάνια της Χώρας.
7. Την συνεχή προσπάθεια εκσυγχρονισμού των διατιθέμενων μέσων και υλικών καταπολέμησης της ρύπανσης.
Προστασία των ευαίσθητων περιοχών και των προστατευομένων θαλάσσιων ειδών:
Έχουν ληφθεί κατάλληλα νομοθετικά μέτρα για το χαρακτηρισμό και την προστασία των θαλάσσιων περιοχών στις οποίες διαβιούν, αναπαράγονται ή καταφεύγουν σπάνια θαλάσσια είδη (π.χ. φώκια Monachus Monachus, χελώνα Caretta Caretta), ή των περιοχών που αποτελούν σημαντικούς υγροβιότοπους αναπαραγωγής ή καταφύγια ζωικών ειδών.
Διαμόρφωση κοινής γνώμης:
Η διαμόρφωση μιας «νέας», φιλικής προς το περιβάλλον, άποψης της κοινής γνώμης και η ευαισθητοποίηση των νέων, ώστε να υιοθετηθεί μια «συμπεριφορά σεβασμού» απέναντι στο θαλάσσιο περιβάλλον και να επιτευχθεί η συνειδητή συμμετοχή όλων στη προσπάθεια διαφύλαξης και προστασίας.
Αμεση καταπολέμηση των περιστατικών που επιτυγχάνεται με:
1. Την άμεση ενεργοποίηση και εφαρμογή του υφιστάμενου Τοπικού ή Εθνικού Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης και την εκμετάλλευση όλων των διατιθέμενων μέσων και εξοπλισμού.
2. Την χρήση επιστημονικών και "φιλικών" προς το περιβάλλον μεθόδων καταπολέμησης της ρύπανσης της θάλασσας και των ακτών.
ΥΕΝ/ΔΠΘΠ
Νομοθεσία και κυρώσεις σε θέματα περιβάλλοντος - ναυτιλίας
Διεθνής Νομοθεσία
1. Δ.Σ. CLC 1992: Για την αστική ευθύνη του πλοιοκτήτη, συνέπεια ζημιών ρύπανσης από πετρέλαιο.
2. Δ.Σ. Βαρκελώνη 1976: Για την προστασία της Μεσογείου Θαλάσσης από την ρύπανση.
3. Δ.Σ. Λονδίνου 1972: Για την πρόληψη της ρύπανσης της θάλασσας από τα πλοία.
4. Δ.Σ. MARPOL 73/78: Για την πρόληψη της ρύπανσης από τα πλοία.
5. Παράρτημα VI της Δ.Σ. MARPOL 73/78: Για την πρόληψη της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης από πλοία ( Air Pollution ANNEX ).
6. Δ.Σ. Κεφαλαίου 1992: Για την ίδρυση διεθνούς κεφαλαίου για την αποζημίωση ζημιών ρύπανσης από πετρέλαιο.
7. Δ.Σ. "OPRC 1990": Για την ετοιμότητα, συνεργασία και αντιμετώπιση της ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο.
8. Δ.Σ. "OPRC - HNS" 2000: Για την ετοιμότητα, συνεργασία και αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας από επικίνδυνες και επιβλαβείς ουσίες.
9. Διμερής Συμφωνία Ελλάδος Ιταλίας 1978: Περί προστασίας του Ιονίου Πελάγους.
10. Κανονισμοί & Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( EU ) που αναφέρονται στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Εθνική Νομοθεσία
1. Ν.Δ. 187/73: Κώδικας Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου.
2. Π.Δ. 55/98: Για την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος (Ν.743/77)
3. Ν. 1650/86: Για την προστασία του περιβάλλοντος.
4. Π.Δ. 11/2002: Εθνικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης για την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης από πετρέλαιο και άλλες επιβλαβείς ουσίες.
5. Ε 1β/221/1965 Υγειονομική Διάταξη.
6. Νομαρχιακές Αποφάσεις.
7. Κανονισμοί Λιμένα.
8. Αριθ. Υ.Α. 2411.1/07/03/ΦΕΚ Β' 850/27-06-2003 - Oδηγίες / διαδικασίες για την αντιμετώπιση περιστατικών πλοίων που βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης ή κινδύνου σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 20 της Οδηγίας 2002/ 59 ορισμός περιοχών καταφυγής?.
Κυρώσεις
Σύμφωνα με τις διατάξεις των ανωτέρω νόμων, οι υπαίτιοι ρύπανσης της θάλασσας και των ακτών τιμωρούνται ποινικά και διοικητικά ενώ οι Έλληνες ναυτικοί τιμωρούνται επιπρόσθετα και πειθαρχικά.
1. Ποινικές Κυρώσεις: Από τα αρμόδια Ποινικά Δικαστήρια (φυλάκιση από 10 ημέρες μέχρι 5 χρόνια).
2. Διοικητικές Κυρώσεις: Από τις Λιμενικές Αρχές επιβάλλεται πρόστιμο μέχρι 58.694 ευρώ και σε σοβαρά περιστατικά από τον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας μέχρι 1.173.881 ευρώ. Όταν η ρύπανση προκαλείται από μία εγκατάσταση ξηράς, η δικαιοδοσία για επιβολή κυρώσεων μέχρι 120.000 ευρώ ανήκει στον οικείο Νομάρχη και σε σοβαρά ποεριστατικά επιβάλλεται πρόστιμο μέχρι 733.676 ευρώ από τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ και κατά περίπτωση συναρμόδιο Υπουργό.
3. Πειθαρχικές Κυρώσεις: Από το Πειθαρχικό Συμβούλιο Εμπορικού Ναυτικού (ΠΣΕΝ) και περιλαμβάνουν την προσωρινή ή οριστική στέρηση του ναυτικού επαγγέλματος.
4. Αστική Ευθύνη: Στην Ελλάδα έχει εφαρμογή η διεθνώς αποδεκτή Αρχή ?ο ρυπαίνων πληρώνει?.
*οι κυρώσεις όταν συντρέχούν οι νόμιμες προϋποθέσεις επιβάλλονται αθροιστικά από εντελώς ανεξάρτητα όργανα.
Περιβαλλοντική διάσταση των μεταφορών στο θαλάσσιο χώρο!
Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΧΩΡΟ (Ιανουάριος 2000 )
Ένα άρθρο του Χαράλαμπου Πλατιά (Δρ. Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου της Βόννης, Ειδικός Επιστήμονας του Υ.Ε.Ν.), που παρουσιάζει αναλυτικά την περιβαλλοντική διάσταση των μεταφορών στο θαλάσσιο χώρο. Το άρθρο έχει μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά είναι αρκετά μεγάλο και δεν υπάρχει λόγος να επιβαρύνουμε τον χώρο του forum. Όποιος θα ήθελε να το διαβάσει, μπορεί να πατήσει πάνω στον τίτλο και να ενημερωθεί!
Καθαρότερα καύσιμα στα πλοία αποφάσισε ο ΙΜΟ
Σχετικό άρθρο απο την Ναυτεμπορική εδώ