4 Συνημμένο(α)
Ελευθέριος [Eleutherios, Minnewaska]
Μια από τις πιο παράδοξες ιστορίες ελληνικού υπερωκεανίου ήταν αυτή του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ.
Αποκτήθηκε το 1918 από τους αδελφούς Εμπειρίκου που τότε είχαν την «Εθνική Ατμοπλοΐα της Ελλάδος». Το Δεκέμβριο του 1918 εγγράφηκε στο Νηολόγιο Πειραιώς με αύξων αριθμό 352 και με το όνομα ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, πιθανώς προς τιμήν του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Μέχρι εδώ όλα καλά, μόνο που το υπερωκεάνειο βρισκόταν ημιβυθισμένο στα αβαθή του Ακρωτηρίου Δράπανο της Σούδας!
Το ναυάγιο ανήκε στο βρετανικό υπερωκεάνειο MINNEWASKA. Το 14.317 τόνων πλοίο, μήκους 183 μέτρων και πλάτους 20, είχε ναυπηγηθεί το 1909 στα περίφημα ναυπηγεία Harland & Wolff του Μπέλφαστ για λογαριασμό της Atlantic Transport Line. Το πλοίο δρομολογήθηκε από το Λονδίνο προς τη Νεα Υόρκη και όπως βλέπουμε στην παρακάτω καταχώρηση ύπηρξε το μεγαλύτερο πλοίο που είχε ως τότε μπει στο λιμάνι του Λονδίνου.
Συνημμένο Αρχείο 151053Συνημμένο Αρχείο 151054
πηγή
Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το MINNEWASKA είχε επιταχθεί από τις συμμαχικές δυνάμεις και χρησίμευε ως οπλιταγωγό. Στις 29 Νοεμβρίου 1916 ενώ μετέφερε 1.800 στρατιώτες προς τη Θεσσαλονίκη το MINNEWASKA προσέκρουσε στα ανοιχτά της Σούδας σε νάρκη που είχε τοποθετήσει το γερμανικό υποβρύχιο UC-23. Προκειμένου να αποφευχθεί η βύθιση του σε βαθιά νερά και η οριστική του απώλεια, o πλοίαρχος κατήθυνε το σκάφος στα αβαθή όπου και προσαράχτηκε. Αφού εγκαταλείφθηκε με ασφάλεια, το σκάφος πήρε κλίση και ημιβυθίστηκε με το πλωραίο δεξιό τμήμα του να παραμένει πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Συνημμένο Αρχείο 151055
Πηγή με πολλές φωτογραφίες και λεπτομέρειες για το σκάφος.
Το ναυάγιο πιθανώς να πουλήθηκε τότε σε Ιταλούς διαλυτές (έτσι αναφέρει η διεθνής βιβλιογραφία) και αυτοί να το μεταπώλησαν στους αδελφούς Εμπειρίκου. Στόχος τους ήταν η ανέλκυση του MINNEWASKA και προφανώς η επισκευή και δρομολόγηση του στη γραμμή Ελλάδος - Βορείου Αμερικής. Οι εργασίες ανέλκυσης ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 1920 όμως οι προσπάθειες απέτυχαν και έτσι το ημιβυθισμένο πλοίο εγκαταλείφθηκε εκ νέου και διεγράφηκε από το νηολόγιο του Πειραιά τον Απρίλιο του 1923. Έτσι το ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ διατηρεί τη μοναδικότητα να έχει τυπικά υψώσει την ελληνική σημαία παρότι δεν έπλευσε ποτέ με αυτή αφού αναπαυόταν στο βυθό της Σούδας!
Συνημμένο Αρχείο 151052
πηγή
Στη συνέχεια το κουφάρι εκποιήθηκε στην οικογένεια Κρεμεζή η οποία σε μια διαδικασία που διήρκησε τέσσερις δεκαετίες σταδιακά διέλυσε ένα μεγάλο μέρος του. Όμως μέχρι και σήμερα παραμένουν στο βυθό της Σούδας τμήματα του MINNEWASKA σε βάθος περίπου 20 μέτρων. Έτσι το ναυάγιο του MINNEWASKA (ή ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ αν προτιμάτε) αποτελεί πόλο έλξης για καταδύσεις και χάρη στον δραστήριο Σύλλογο Αυτοδυτών Κρήτης έχει απασχολήσει με θετικό τρόπο αρκετές φορές τα ΜΜΕ. Σχετικά μπορείτε να διαβάσετε για π.χ. εδώ και εδώ με πλήθος ιστορικών φωτογραφιών του πλοίου και του ναυαγίου καθώς και τωρινών από καταδύσεις σε αυτό.
