Ναυτικά Όργανα (Nautical Instruments)

[Marabou]

Μπούσουλας (το) < ιταλ. bussola < λατ. buxida < ελλ. πυξίδα (= κιβώτιο από πύξο) < πύξος (= είδος ξύλου)

πηγή: wikipedia



πύξος ή πυξός από το πυξάρι (Buxus Sempervirens)


θάμνος αειθαλείς και σπανιότερα μικρό δέντρο ύψουσ έως 8 μέτρα. Αναπτύσσεται κυρίως σε φτωχά εδάφη ασβεστολιθικών και οφειτικών πετρωμάτων, ενώ είναι είδος που έχει μεγάλη αντοχή στη σκιά (σκιανθεκτικό).
Η εξάπλωση είναι σε όλη την ηπειρωτική και βόρεια Ελλάδα μέσα στά δάση , και στα νησιά Εύβοια , Λέσβο, Σύρο και Κρήτη.

πηγή: http://www.freewebs.com/kakoplevri/oto.htm
image source: http://www.nauticality.uk.com

[Παναγιώτης]

Ρε παιδιά τα καρτίνια τι είναι ; Οι μοίρες ;

Είναι οι ρόμβοι που έδειχναν τα 32 σημεία του ανεμολογίου στις πυξίδες μέχρι το 1920 περίπου που καθιρόθηκαν οι μοίρες μέχρι τότε οι πορίες δίνονταν με την κατέυθυνση στο ανεμολόγιο (Τραμουντάνα, γρέγος, λεβάντες, σορόκος, όστρια, γαρμπής, πουνέντες, μαΐστρος και οι ενδιάμεσες υποδιαιρέσεις).Δες και σε αυτές τις συνδέσεις για περισσότερα:

http://www.boatsafe.com/kids/082000.htm

http://www.nmm.ac.uk/server/show/conWebDoc.204

Μπούσουλας (το) < ιταλ. bussola < λατ. buxida < ελλ. πυξίδα (= κιβώτιο από πύξο) < πύξος (= είδος ξύλου)

πηγή: wikipedia

image source: http://www.nauticality.uk.com

[xara]

Οι ναυτικοί είχαν πάντα την ανάγκη να μπορούν να προσδιορίζουν την θέση του πλοίου τους με την μέγιστη δυνατή ακρίβεια ώστε να μην χάνουν την πορεία τους. Σημαντικό βοήθημα σε αυτό ήταν η γνώση των άστρων και η παρατήρησή τους με τον αστρολάβο. Η λειτουργία ενός κοινού αστρολάβου είναι η μέτρηση του ύψους των ουρανίων σωμάτων, απ' τα οποία ανάλογα με την ώρα μπορεί να βρεθεί το γεωγραφικό πλάτος του παρατηρητή. Η μέτρηση του ύψους του πολικού αστέρα της Μεγάλης 'Αρκτου δίνει το γεωγραφικό πλάτος, και το ύψος του ήλιου και των άστρων δίνει την ώρα.
Οι πρώτες αναφορές για την χρήση αστρολάβου είναι από τον Έλληνα αστρονόμο Ίππαρχο. Γνωστός έγινε ο αστρολάβος που χρησιμοποιούσε ο Απολλώνιος τον 3ο αιώνα αλλά και ο σφαιρικός αστρολάβος που χρησιμοποιούσε ο Εύδοξος τον 4ο αιώνα.

.................................

Το 1758 στην Αγγλία ο Τζ.Κάμπελ ανακαλύπτει τον σύγχρονο εξάντα.
Σήμερα με το GPS (global positioning system) μπορούμε και πάλι να βρούμε με πανεύκολο τρόπο την ακριβή θέση μας πάνω στην Γη με την βοήθεια γεωστατικών δορυφόρων, αλλά αν μείνουμε από μπαταρίες πάλι θα κοιτάμε τα άστρα για να βγάλουμε άκρη, αν βέβαια φροντίσαμε ποτέ να μάθουμε τις θέσεις τους και την τροχιά τους στον ουρανό...

http://www.geocities.com/Athens/Ithaca/5743/gr/astrolabe_g.htm#hexant

[Michael]

Οι ναυτικοί είχαν πάντα την ανάγκη να μπορούν να προσδιορίζουν την θέση του πλοίου τους με την μέγιστη δυνατή ακρίβεια ώστε να μην χάνουν την πορεία τους.

To πρόβλημα αυτό αρχικά αντιμετωπιζώταν με τον πλου πλησίον των ακτών και την εφαρμογή ανάλογων μεθόδων. Όταν όμως παρίστατο ανάγκη για πελαγοδρομία εν μέρει μια λύση ήταν ο πλους με αναμέτρηση. Και αυτή η λύση όμως κατέληγε αναποτελεσματική σε μεγάλες αποστάσεις πλόων δίχως έστω και την εν μέρει όψη ακτών. Σε αυτές τις περιπτώσεις η αστροναυτιλία ήταν ίσως η μόνη λύση.

Σημαντικό βοήθημα σε αυτό ήταν η γνώση των άστρων και η παρατήρησή τους με τον αστρολάβο. Η λειτουργία ενός κοινού αστρολάβου είναι η μέτρηση του ύψους των ουρανίων σωμάτων, απ' τα οποία ανάλογα με την ώρα μπορεί να βρεθεί το γεωγραφικό πλάτος του παρατηρητή. Η μέτρηση του ύψους του πολικού αστέρα της Μεγάλης 'Αρκτου δίνει το γεωγραφικό πλάτος, και το ύψος του ήλιου και των άστρων δίνει την ώρα.
Οι πρώτες αναφορές για την χρήση αστρολάβου είναι από τον Έλληνα αστρονόμο Ίππαρχο. Γνωστός έγινε ο αστρολάβος που χρησιμοποιούσε ο Απολλώνιος τον 3ο αιώνα αλλά και ο σφαιρικός αστρολάβος που χρησιμοποιούσε ο Εύδοξος τον 4ο αιώνα.

.................................

Το 1758 στην Αγγλία ο Τζ.Κάμπελ ανακαλύπτει τον σύγχρονο εξάντα.

Πάντως και με την βοήθεια του ηλίου και των αστέρων μπορεί να βρεθεί το πλάτος, καθώς επίσης και μια ή περισσότερες ευθείες θέσεως που μπορούν σε συνδυασμό να μας βοηθήσουν τελικά να βρούμε το πλήρες γεωγραφικό στίγμα.

Σήμερα με το GPS (global positioning system) μπορούμε και πάλι να βρούμε με πανεύκολο τρόπο την ακριβή θέση μας πάνω στην Γη με την βοήθεια γεωστατικών δορυφόρων, αλλά αν μείνουμε από μπαταρίες πάλι θα κοιτάμε τα άστρα για να βγάλουμε άκρη,

Να σημειωθεί πως μπορούν να σημειωθούν σημαντικά σφάλματα στον υπολογισμό του στίγματος από το σύστημα GPS. Αυτά μπορούν να λάβουν ιδιαίτερα μεγάλες και κρίσιμες για την ασφάλεια ενός πλοίου τιμές ιδίως αν ο πλους γίνεται πλησίον ακτών. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ναυτικοί όταν πλεουν κοντά σε ακτές ή σε εσωτερικά ύδατα εφαρμόζουν τις παραδοσιακές μεθόδους ακτοπλοΐας. Επίσης στην ωκεανοπλοΐα η παράλληλη χρήση των μεθόδων της αστροναυτιλίας αποτελεί τρόπο ελέγχου των λαμβανομένων μέσω GPS ενδείξεων. Υπάρχουν δε περιοχές και χρονικές περιόδοι που το σύστημα GPS μπορεί να μην λειτουργεί ή να μην λειτουργεί ορθά. Αυτό, μεταξύ άλλων, μπορέι να ωφείλεται σε εργασίες συτντήρησης ή σε βλάβη του συστήματος ή ακόμα και στην διεξαγωγή πολεμικών επιχειρήσεων στην περιοχή. Για να γίνει αυτό πιο κατανοητό θα πρέπει να διευκρινισθεί πως το σύστημα GPS ανήκει στο υπουργείο άμυνας των ΗΠΑ και συνεπώς ελέγχεται πλήρως από αυτό. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χρήση του εξάντα είναι επιβεβλημένη και αναπόφευκτη. Γι' αυτό και η ύπαρξη του στην γέφυρα των εμπορικών πλοίων είναι υποχρεωτική.
Ας σημειωθεί επίσης πως πέρα από το GPS υπάρχει και ανάλογο ρωσικό σύστημα και η ευρώπη επίσης έχει ήδη αναπτύξει το σύστημα Γαλιλαίος.

αν βέβαια φροντίσαμε ποτέ να μάθουμε τις θέσεις τους και την τροχιά τους στον ουρανό...

Αν και κάτι τέτοιο θα ήταν γενικά χρήσιμο και έστω και σαν χόμπυ ενδιαφέρον, τα εμπορικά πλοία είναι εξοπλισμένα πάντοτε με ειδικές αστρονομικές εφημερίδες και άλλους πίνακες που παρέχουν τα σχετικά απαιτούμενα για τους υπολογισμούς στοιχεία και διευκολύνουν σημαντικά το έργο του συγχρονού Ναυτίλου Αξιωματικού.

[Παναγιώτης]

Ας βάλουμε και μία φωτογραφία:

Πηγή εικόνας: http://museum.yen.gr/
Ο εξάντας πήρε το όνομ'α του από την κλίμακα μέτρησης των γωνιών που έχει εύρος 60° (το 1/6 του κύκλου). Ουσιαστικά με τον εξάντα μετράμε την κατακόρυφη γωνία από τον ορίζοντα ενός ουράνιου σώματος ή παρατηρούμενου επίγειου αντικειμένου (φάρος κ.λπ.).

[Παναγιώτης]

Πάντως και με την βοήθεια του ηλίου και των αστέρων μπορεί να βρεθεί το πλάτος, καθώς επίσης και μια ή περισσότερες ευθείες θέσεως που μπορούν σε συνδυασμό να μας βοηθήσουν τελικά να βρούμε το πλήρες γεωγραφικό στίγμα.


Να σημειωθεί πως μπορούν να σημειωθούν σημαντικά σφάλματα στον υπολογισμό του στίγματος από το σύστημα GPS. Αυτά μπορούν να λάβουν ιδιαίτερα μεγάλες και κρίσιμες για την ασφάλεια ενός πλοίου τιμές ιδίως αν ο πλους γίνεται πλησίον ακτών. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ναυτικοί όταν πλεουν κοντά σε ακτές ή σε εσωτερικά ύδατα εφαρμόζουν τις παραδοσιακές μεθόδους ακτοπλοΐας. Επίσης στην ωκεανοπλοΐα η παράλληλη χρήση των μεθόδων της αστροναυτιλίας αποτελεί τρόπο ελέγχου των λαμβανομένων μέσω GPS ενδείξεων.

Έχουμε σε απάντηση σε άλλο θέμα προτείνει άνε πολύ καλό βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή που μπορεί κάποιος να μάθει τα βασικά της αστρονομικής ναυτιλίας και της χρήσης του εξάντα.

Αν και κάτι τέτοιο θα ήταν γενικά χρήσιμο και έστω και σαν χόμπυ ενδιαφέρον, τα εμπορικά πλοία είναι εξοπλισμένα πάντοτε με ειδικές αστρονομικές εφημερίδες και άλλους πίνακες που παρέχουν τα σχετικά απαιτούμενα για τους υπολογισμούς στοιχεία και διευκολύνουν σημαντικά το έργο του συγχρονού Ναυτίλου Αξιωματικού.

Υπάρχουν πίνακες υπολογισμού σε ηλεκτρονική μορφή στην παρακάτω σελίδα:

http://msi.nga.mil/NGAPortal/MSI.por...2&pubCode=0013

Όποιος θέλει να μάθει την αρχή λειτουργιας του εξάντα μπορεί να φτιάξει ένα απλό τετράντα (ύπάρχει μια χαρτοκοπτική στο http://www.rmg.co.uk/make-your-own/quadrant) και να βρεί το ύψος του Πολικού Αστέρα από τον ορίζοντα που αντιστοιχεί περίπου στο γεωγραφικό πλάτος του τόπου που βρίσκεται.

[Michael]

Κάτι επίσης ενδιαφέρον σχετικά με τον εξάντα, και το οποίο αν δε με απατά η μνήμη δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στο American Practical Navigator, είναι το γεγονός πως ο εξάντας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την μέτρηση οριζόντιων γωνιών που σχηματίζωνται μεταξύ δυο καταφανών γνωστών σημείων και του πλοίου. Μάλιστα αυτή μέθοδος έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα πως με μια μόνο παρατήρηση δίνει ακριβές στίγμα απαλαγμένο πλήρως από σφάλματα που μπορεί να έχει η οποιουδήποτε είδους πυξίδα!

[Παναγιώτης]

Μια που ανα;φέραμε στο προηγούμενο μήνυμα τη χρήση του εξάντα στην ακτοπλοΐα που είχαμε δει στην πρώτη σελίδα του θέματος:

Κάτι επίσης ενδιαφέρον σχετικά με τον εξάντα, και το οποίο αν δε με απατά η μνήμη δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στο American Practical Navigator, είναι το γεγονός πως ο εξάντας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την μέτρηση οριζόντιων γωνιών που σχηματίζωνται μεταξύ δυο καταφανών γνωστών σημείων και του πλοίου. Μάλιστα αυτή μέθοδος έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα πως με μια μόνο παρατήρηση δίνει ακριβές στίγμα απαλαγμένο πλήρως από σφάλματα που μπορεί να έχει η οποιουδήποτε είδους πυξίδα!

Ας δούμε ένα παράδειγμα. Είμαστε κοντά στο νησάκι Ilha Rata sta Ανοιχτά της Βραζιλίας εδώ.

Βλέπουμε στο χάρτη ότι έχει ρηχά.
pl52geotiff.jpg
Για να δούμε αν είμαστε ασφαλείς παίρνουμε τον εξάντα και μετράμε την οριζόντια γωνία(θα την πούμε Xo) μεταξύ του φάρου και του κάβου Mecaxeira. Για να την βρούμε πρέπει να βλέπουμε στο γυαλί που βλ΄πουμε τον ορίζοντα τον κάβο να έιναι στην ίδια ευθέια με τον φάρο που τον βλέπουμε στο κάτοπτρο (ή αντιθετα, όπως μας βολεύει). Και διαβάζουμε στον εξάντα την οριζόντια γωνία. Βρήκαμε την γωνία Xo να είναι 50 μοίρες.
horiz1.jpg
Πάμε τωρα στο χάρτη. Πρώτα να θυμηθούμε δυο θεωρήματα που μάθαμε στη γεωμετρία του γυμνασίου που θα τα χρησιμοποιήσουμε. Το άθροισμα των γωνιών ενός τριγώνου είναι 180 μοίρες. Και ότι η επίκεντρη γωνία που βάινει σε ένα τόξο κύκλου είναι διπλάσια από την εγγεγραμένη στον ίδιο κύκλο και βαίνει στο ίδιο τόξο.

Οπότε παμε στο χάρτη και σχεδιάζουμε την ευθεία μεταξύ του φάρου και του κάβου. Για τα φτιάξουμε τον κύκλο χρειαζόμαστε το κέντρο του αφού όπως είπαμε η εγγεγραμμένη γωνία Xo που μετρήσαμε είναι 50° η επίκεντρη θα είναι 2xXo=2x50=100°. Επίσης το τρίγωνο θα είναι ισοσκελές αφού οι δυο πλευρές του θα είναι ακτίνες κύκλου οπότε οι άλλες δύο γωνίες θα έιναι ίσες. Έτσι αφού όλες οι γωνίες έχουν αθροισμα 180° τότε οι γωνίες που ψάχνουμε θα έιναι (180°-2xXo)/2=90°-Xo για Χο=50° τότε έχουμε γωνία 90-50=40.
Από την ευθέια που σχεδιάσαμε με ένα μοιρογνωμόνιο ή με το διπαράλληλο και το ανεμολόγιο του χάρτη σχεδιάζουμε δύο ευθέιες με γωνία 40° από την ευθεία. Το σημέιο που τέμνονται είναι το κέντρο του κύκλου. Με κέντρο αυτό και ακτίνα την απόσταση μέχρι το φάρο ή τον κάβο σχεδιάζουμε ένα κύκλο σε κάποιο σημέιο αυτού του κύκλου βρισκόμαστε (κύκλος θέσεως) προφανώς με δυο ή περισσότερους τέτοιους κύκλους μπορούμε να βγάλουμε και στίγμα
horiz2f.jpg

[Παναγιώτης]

Ρίξε μια ματιά στο βιβλίο που προτέιναμε πιο πριν

Έχουμε σε απάντηση σε άλλο θέμα προτείνει άνε πολύ καλό βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή που μπορεί κάποιος να μάθει τα βασικά της αστρονομικής ναυτιλίας και της χρήσης του εξάντα.

Το κεφάλαιο για τον εξάντα είναι σε αυτή τη διεύθυνση http://www.atsb.gov.au/publications/...R/mair243.aspx

[Nick_Pet]

Διάφορα ναυτικά όργανα. Δυστυχώς δε γνωρίζω τι είναι το καθένα. Όποιος μπορεί, ας βοηθήσει