Ναυτικά Όργανα (Nautical Instruments)

[ARGYTEO]

Οι γνώσεις όταν μοιράζονται αποκτούν μεγαλύτερη αξία.
Σ΄ευχαριστώ γι' αυτό!!!!

[Leo]

Οι γνώσεις όταν μοιράζονται αποκτούν μεγαλύτερη αξία.
Σ΄ευχαριστώ γι' αυτό!!!!

Αυτό είναι το σχόλιο που προσυπογράφω. Ευχαρισιτούμε Παναγιώτη για τη ποιότητα και την υπομονή σου.

[Παναγιώτης]

Όλοι ξέρουμε ότι οι ταχύτητες των βαποριών μετριούνται σε κόμβους δηλαδή σε κόμπους αλλά το λέμε στην καθαρεύουσα, το ίδιο και στα αγγλικά πάλι σε κόμπους (knots) μετριέται η ταχύτητα. Το ναυτικό όργανο που θα δούμε οδήγησε να λέγεται το ένα ναυτικό μίλι την ώρα ένας κόμβος.

Οι ναυτικοί πρπει να ξέρουν την ταχύτητα του βαποριού έτσι ώστε να βρίσκουν το στίγμα με αναμέτρηση. Δηλαδή αν ξέρουν την ταχύτητα με την οποία πλέουν πολλαπλασιάζοντας με το χρόνο που πέρασε από το τελευταίο στίγμα βρίσκουν την απόσταση από αυτό και αν ακολουθούν σταθερή πορεία να χαράξουν να βρούν το στίγμα από αναμέτρηση.

Η λέξη παρκέτα ή μπαρκέτα προέρχεται από την ιταλική λέξη barchetta που σημαίνει βαρκάκι, ο αγγλικός όρος log σημαίνει στα αγγλικά κούτσουρο, ξύλο (αρχικά λεγόταν log ship). ήταν ένα ξύλο με σχήμα τεταρτοκυκλίου που δεμένο με το παρκετόσχοινο ριχνόταν στη θάλασσα. Αφού το πλοίο προχωρούσε και η παρκέτα έμενε πίσω, ένας ναύτης γύριζε το μινούτο δηλαδή μία κλεψύδρα και άλλος μετρούσε πόσοι από τους κόμπους που ήταν δεμένοι στο παρκετόσχοινο πέρασαν. Οι κόμποι ήταν δεμένοι σε αποστάσεις ώστε να απέχουν το ίδιο κλάσμα του ναυτικού μιλίου με το κλάσμα της ώρας που μετρούσε το μινούτο. Δηλαδή αν το μινούτο (όπως λέει η λέξη) κρατούσε ένα λεπτό (1/60 της ώρας) οι κόμποι ήταν κάθε 1852/60=30,87 m. Αν μέχρι να αδειάσει τ μινούτο είχαν περάσει για παράδειγμα τέσσερις κόμποι ο ναύτης φώναζε όταν άδειαζε η κλαψύδρα "τέσσερις κόμποι" οπότε αν σε ένα λεπτό διάνυσαν 4/60 του ναυτικού μιλίου σε μια ώρα θα διένυαν τέσσερα ναυτικά μίλια, οπότε από αυτή τη διαδικασία έμεινα το ένα ναυτικό μίλι την έωρα να λέγεται "ένας κόμβος".
Το μινούτο δεν κρατούσε πάντα ένα λεπτό Οι Εγγλέζοι επειδή μετρούσαν μέχρι τη δεκαετία του 1960 το ναυτικό μίλι σαν 6.080 πόδια (1853,2 m) χρησιμοποιούσαν κλεψύδρα διάρκειας 28 δευτερολέπτων και οι κόμποι ήταν σε αποστάσεις 6.080*(28/3600)= 47 πόδια και 3 ίντσες=14,4 m. Όταν μεγάλωσαν οι ταχύτητες των βαποριών χρησιμοποιούσαν κλεψύδρα με διάρκεια 14 δευτερόλεπτα.
Log-1.jpg
1. Παρκετόχοινο
2. Παρκέτα
3. Μινούτο
Πηγή σχεδίου Manual of Elementary Seamanship, D Wilson Barker
Logkit.jpg
Πηγή εικόνας: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Logkit.jpg

Μια και τα φυσικά σχοινιά που είχαν τότε μάζευαν και άνοιγαν με το νερό (όπως τα ρούχα) το παρκετόσχοινο πρέπει να το κρατούσαν βρεγμένο για να μην αλλάζει το μήκος.

Όταν μεγάλωσαν αρκετά οι ταχύτητες των πλοίων (ιδιαίτερα με την είσοδο του ατμού) άρχισαν να χρησιμοποιούνται τα μηχανικά δρομόμετρα.
Σε αυτά η παρκέτα είχε το σχήμα μιας μικρής προπέλας. Η έλικα έχει συγκεκριμένο βήμα δηλαδή σε μια περιστροφή διανύει συγκεκριμένη απόσταση. Αν μπορούσαμε να βρούμε πόσες περιστροφές κάνει μια έλικα που αφήνουμε να περιστραφεί πίσω από το καράβι και πολλαπλασιάζαμε τις περιστροφές με το βήμα θα ξέραμε την απόσταση που διανύσαμε σε συγκεκριμένο χρόνο άρα την ταχύτητα.

Έτσι το παρκετόσχοινο έχει ειδική κατασκευή για να μην κάνε βερίνες (συστροφές) και μεταφέρει τοις περιστροφές της παρκέτας στο δείκτη στην πρύμη που μετατρέπει τις περιστροφες σε μίλια (και πολλαπλάσια τους). Ο μεταλλικός τροχός που βλέπουμε στις φωτογραφίες έχει σκοπό να μην μπλέκεται το παρκετόσχοινο. Με ένα σύστημα γεννήτριας στο μηχανισμό του δείκτη και ηλεκτροκινητήρα σε αντίστοιχο όργανο στη γέφυρα που το κινούσε το ρεύμα της γεννήτριας μπορούσε να μεταφέρεται η ένδειξη στη γέφυρα. Αν και όπως μας λέει στη "Βάρδια" ο Καββαδιας ακόμα και μετά το πόλεμο έστελναν άνθρωπο στην πρύμη "να δεί τα μίλια" ναδει δηλαδή την παρκέτα.
log-2.jpg
log-3.jpg
log-5.jpg

Στα αγγλικά το ημερολόγιο του πλοίου λέγεται log book αυτό έχει ξεμέινει από την εποχή των ιστιοφόρων που έγραφαν τα μετρήματα με την παρκέτα και την πορέια σε ένα βιβλίαο ώστε να μπορο΄πυν να βγάλουν το στίγμα με αναμέτρηση. Με τα χρόνια άρχισαν να γράφονται και άλλα στοιχεία για να πάρει τη μορφή που έχει σήμερα. δεν είμαι σίγουρος αν προέρχεται από το ίδιο αλλά και οι υπολογιστές τα δίκτυα και οι ιστοσελίδες έχουν log που καταγράφονται οι ενέργειες που έγιναν από τους χρήστες η κίνηση δεδομένων κ.λπ. αν προέρχεται από το log book τότε ένας όρος που ξεκίνησε με ένα ξύλινο ναυτικό όργανο από την εποχή των ιστιοφόρων έφτασε μέχρι την εποχή των υπολογιστών.

[Παναγιώτης]

Αφού στο προηγούμενο μήνυμα είδαμε πως μετρούσαν την ταχύτητα των βαποριών ας δούμε το σήμερα για να καταλάβουμε τη διαφορά.

Σήμερα στα περισσότερα η ταχύτητα μετριέται με όργανα που βασίζονται στο φαινόμενο Ντόπλερ (Doppler) σύμφωνα με αυτό η συχνότητα ενός κύματος αλλάζει αν κινείται η πηγή του κύματος ή αν κινείται ο δέκτης και μάλιστα η αλαγή είνα συνάρτηση της ταχύτητας. Έτσι αν εκπέμψει κάποιος ένα ήχο προς το βυθό η και μετρήσει τη συχνότητα της ηχώς που θα λάβει μπορεί με τη διαφορά να μετρήσει την ταχύτητά του.

Έτσι τοποθετείται στη γάστρα, σε θέση που να μήν μπορεί αν πάθει ζημιά, ένας πομπός και δέκτης ηχητικών κυμάτων.
log-9.JPG
όπως φαίνεται από έξω
log-8.JPG
και από μέσα

Και η ταχύτητα που μετριέται μπορεί να μεταφερθεί ηλεκτρονικά σε οποιοδήποτε σημείο του βαποριού στη γέφυρα, στο κοντρολ ρουμ, στην καμπίνα του καπετάνιου κ.λπ. Και μάλιστα με ακρίβεια και με ένδειξη αν η ταχύτητα είναι πρόσω ή ανάποδα.
log-7.jpg
log-6.JPG

Παλιότερα υπήρχε και ένα σύστημα που χρησιμοποιόυσε σωλήνα pitot δηλαδή ένα σωλήνα με δύο μανόμετρα ένα κατακόρυφο που μετρούσε την στατική πίεση του νερού πάνω από αυτό και ένα οριζόντιο που μετρούσε την πρώτη και την δυναμική πίεση από την κίνηση του πλοίου με τη διαφορά των δύο πιέσεων υπολογίζεται η ταχύτητα, αλλά τείναι να εγκαταλειφθεί λόγω της χρήσης των ντόπλερ.

Επίσης μπορεί κάποιος να υπολογίσει την ταχύτητα με το GPS με τη μεταβολή του στίγματος με το χρόνο. Όμως μπαίνουν τα σφάλματα του GPS στον υπολογισμό που μπορεί να δώσουν και εντελώς πλασματικά αποτελέσματα.

[manolis_creta]

Παναγιωτη εισαι φοβερος !!

[sv1xv]

δεν είμαι σίγουρος αν προέρχεται από το ίδιο αλλά και οι υπολογιστές τα δίκτυα και οι ιστοσελίδες έχουν log που καταγράφονται οι ενέργειες που έγιναν από τους χρήστες η κίνηση δεδομένων κ.λπ. αν προέρχεται από το log book τότε ένας όρος που ξεκίνησε με ένα ξύλινο ναυτικό όργανο από την εποχή των ιστιοφόρων έφτασε μέχρι την εποχή των υπολογιστών.

Ναι, έτσι είναι. Μάλιστα και η πρόσφατη παλαβομάρα που λέγεται "blog" είναι σύντμηση του "web log" και έχει την ίδια προέλευση. Πολύ ωραία η φωτογραφική σου περιήγηση.

[Παναγιώτης]

Στη Βάρδια του Ν. Καββαδία διαβάζουμε (σελ 38 της ΙΔ' έκδοσης):
"-Ήρθα για την αντιστοιχία τον έκοψε ο ασυρματιστής.
-Ναι πάμε. Το 'χεις κοιτάξει το ραδιογωνίομετρο;
-Ναι. Παλιό σύστημα, μα κάνει τη δουλειά του. Μπήκανε στο charter room.
-Διαμαντή κάτσε στο μπούσουλα και θα σε φωνάξω.
Ο μικρόςέβγαλε την γριζόλα και την απόθεσε χάμω. καθώς έσκυψε , το μούτρο του φωτίστηκε από την πυξίδα. Αξούριστο κι αδυνατισμένο· τραβηγμένο.
-Μισή κάρτα δεξιά, γλυκά γλυκά.
-Ήρθε , είπε ο Διαμαντής.
-¶λλη μισή. Να 'ρθει γραιγοτραμουντάνα.
-Γραιγοτραμουντάνα, απάντησε ο τιμονιέρης.
-Τώρα γραμμή.
-Γραμμή, ξανάπε ο τιμονιέρης.
-Και τώρα, Διαμαντή, κατέβα καιπες εκείνου του κόπρου του μπάρμπα σου πως κόψαμε δρόμοκαι πήραμε αντιστοιχία."

Όπως είδαμε εδώ με την αντιστοιχία βρίσκουμε την διόπτευση (τη γωνία με από το βορά) ενός χαρακτηριστικού αντικειμένου της ακτής. Εδώ όμως δεν χρησιμοποίησαν το παλινώριο αλλά με το ραδιογωνιόμετρο. εδώ μας έδειξε στην φωτογραφία παρακάτω ο μαστρο Κώστας το chart room του Hellas Liberty όπου βλέπουμε το ραδιογωνιόμετρο πάνω από το το τραπέζι (chart table).
IMG_0738.JPG
Με το ραδιογωνίομετρο έπιαναν το σήμα ενός ραδιοφάρου (συνηθως σστην ίδια θέση με έναν κανονικό φάρο ή καραβοφάναρο). Ο ραδιοφάρος εκπέμπει ένα ραδιοφωνικό σήμα (ένα γράμμα του κώδικα μορς ώστε να ξέρει ο ναυτικός ποιος φάρος είναι). Περιστρέφοντας με την ρόδα στο κάτω μέρος του ραδιογωνιόμετρου την περιστρεφόμενη κεραία του ραδιογωνίομετρου σαν αυτή στηις παρακάτω φωτογραφίες (ή δέυτερη ανήκει στο Hellas Liberty) έβρισκαν την γωνία της κεραίας στην οποία το σήμα ήταν πιο δυνατό (όπως όταν γυρναμε την κερίτης τηλεόρασης μέχρι να κθρίσει η εικόνα), οπότε σε αυτή τη γωνία ήταν η μικρότερη απόσταση (ευθεία στο χάρτη για αποστάσεις μέχρι 1° και μέγιστος κύκλος δηλαδή ορθοδρομία για μεγαλύτερες). Και διάβαζαν στοδέικτη του ραδιογωνιόμετρου τη γωνία της κεραίας
Οπότε έτσι βρίσκουμε την κατεύθυνση στην οποία βρίσκεται ο ραδιοφάρος.
rdf3.jpg
rdf4.jpg

Ξέροντας την κατεύθυνση αυτή και αν ο ραδιοφάρος βρίσκεται προς τον προορισμό μας τότε ξέρουμε ποιά είναι η κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε για να φτάσουμε. Ενδεχομένως αυτό έκαναν στο απόσπασμα του Καββαδία μια που δίνει ο γραμματικός ενολές για να διορθώσουν την πορεία, οπότε η η πορεία τους ήταν μια κάρτα (μισή και μισή) δηλαδή 11,25° αριστερότερα από τον ραδιοφάρο που έδειχνε τον προορισμό. Δηλαδή έπλεεαν με πορεία 11,25° ενώ ο ραδιοφάρος ήταν στις 22,5° (γραιγοτραμουντάνα).

Όπως και με τους φάρους κάθε αντιστοιχία είναι μια ευθεία θέσεως οπότε με τρείς αντιστοιχίες μπορεί να βρεθέι το στίγμα του πλοίου παρακάτω βλλέπουμε πως έβγαζε το στίγμα ένα βαπόρι από τους ραδιοφάρους στα καραβοφάναρα Barnegat, Ambrose (το είδαμε εδώ) και του νησιού Fire, ταξιδεύοντας προς Νέα Υόρκη.
rdf2.jpg

Οι ραδιοφάροι και τα ραδιογωνιόμετρα αντικαταστάθηκαν από τα συτήματα LORAN, DECCA και OMEGA και σήμερα έχουν αντικατασταθεί από το GPS.

[Ellinis]

Για άλλη μια φορά αποκαλυπτικός και περιεκτικός! Παναγιώτη, σε ευχαριστούμε θερμά ...

[Παναγιώτης]

Το ορμιδοβόλο δεν είναι ναυτικό όργανο αλλά σωστικό μέσο και μάλιστα από τα παλιότερα.

Όπως ξέρουμε για να ρίξει ένα βαπόρι ένα κάβο στη στεριά ή σε άλλο πλοίο χρησιμοποιέι το βιλάι (από το ιβιλάι που πορέρχεται από το αγγλικό heaving line) ή ορμίδιο στην επίσημη ορολογία, ένα λεπτό σχοιί μεένα βάρος στην άκρη του (ώστε να πηγαίνει μακριά) που πετιέται εκέι που θέλουμε να δεθεί ο κάβος ο οποίος είναι δεμένος σε αυτό.

Σε περιπτώσεις κινδύνου πολλές φορές χρειάζεται να στείλει το βαπόρι ένα κάβο σε άλλο βαπόρι για να το ρυμουλκήσει. Παλιότερα (ιδιαίτερα την εποχή των ιστιοφόρων που ο καιρός μπορούσε εύκολα να τα ρίξει έξω) έριχναν τα σωστικά συνεργέια από την ακτή ένα σχοινί και έστηναν μια "γέφυρα" ώστε να εγκαταλειφθεί το πλοίο είτε με μια βάρκα που δενόταν σε τροχαλία είτε (αν δεν το επέτρεπε ο καιρός) με ένα καλάθι.
LTA-2.jpg

Για ν φτάσει το βιλάι σε μεγάλες αποστάσεις χρησιμοποιείται το ορμιδοβόλο. Στην πρώτη του μορφή είχε την μορφή όλμου (ίσως να προέρχεται και από τα κανόνια που είχαν παλίοτερα τα βαπόρια και ίσως χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το σκοπό) . Με τον όλμο αυτό έριχναν μια βολίδα που είχε πάνω της δεμένο το βιλάι. Ένα παράδειγμα από μια υποτιθέμενη διάσωση του πληρώματος ενός ιστιοφόρου μπορούμε να δούμε στην ταινία εδώ http://www.archive.org/details/eastm...ea?start=719.5.
Αργότερα χρησιμοποιήθηκαν και συστρήματα που μοίαζουν με πιστόλι ή τουφέκι.

LTA-1.jpg

Σήμερα παρόλο παρά την εξελιξη (ελικόπτερα κ.λπ.) τα βαπόρια σύμφωνα με το S.O.L.A.S. είναι υποχρεωμένα να έχουν ορμιδιοβόλο συσκευή ο Διεθνής Κώδικας Σωστικών Μέσων αναφέρει:
7.1 Ορμιδοβόλες συσκευές

7.1.1 Κάθε ορμιδοβόλος συσκευή:

.1 θα μπορεί να εκτοξεύει ένα σχοινί με απαρκή ακρίβεια,

.2 θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερα βλήματα που το καθένα θα μπορεί να μεταφέρει το σχοινί σε απόσταση τουλάχιστον 230 μέτρων σε ήρεμο καιρό,

.3 θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερα σχοινιά που το καθένα θα έχει αντοχή θραύσης τουλάχιστον 2 ΚΝ, και

.4 θα έχει σύντομες οδηγίες ή διαγράμματα που θα επεξηγούν σαφώς τη χρήση της.

7.1.2 Το βλήμα στην περίπτωση βλήματος που βάλλεται με πιστόλι ή το σύνολο του βλήματος και του σχοινιού στην περίπτωση που αποτελούν ενιαίο σύνολο θα περιέχονται σε περίβλη μα ανθεκτικό στο νερό. Επιπλέον, στην περίπτωση βλήματος που βάλλεται με πιστόλι, τα σχοινιά και τα βλήματα μαζί με τα μέσα έναυσης θα φυλάσσονται σε κιβώτιο που παρέχει προστασία από τον καιρό.

Οι συσκευές που χρησιμοποιούνται σήμερα έχουν διαφορετική μορφή από όλμο ή όπλο. Πάντωτε το χρησιμοποιούμε από σταβέντο και με μία κλίση μέχρι 30°
01DSC02873.JPG
02DSC02877.JPG

[Παναγιώτης]

Ας δούμε δύο ναυτικά όργανα που είδαμε πιο πάνω από τη συλογή του Hellas Liberty

Παρκέτα
log10.jpg

Ορμιδιοβόλο
limertlta.jpgDSC00559.jpg