Έλλη [Σχοινούσα, Πάρος Εξπρές, Ιπποκράτης - Εlli, Schinousa, Paros Express]

[καπετάν αντρέας]

Καμαρώνω και εγώ το "ελλη" ύστερα από τόσα χρόνια. Με είχε πάει από την Αμοργό στον Πειραιά τέλη Αυγούστου του 1982... Περνούσε από τα Κατάπολα 06.00 (προερχόμενο από Δωδεκάνησα και Αιγιάλη) και έφθανε στον Πειραιά βραδάκι (υπολογίζω κατά τις 21.00, ίσως και πιο αργά). Τα ενδιάμεσα λιμάνια: Κουφονήσια, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Νάξο, Πάρο και Σύρο. Αυτό αποδεικνύει ότι την προβλεπόμενη στα χαρτιά ταχύτητά του δεν την έπιανε, τουλάχιστον ήδη στις αρχές της δεκαετίας του '80 (πιθανότατα και για λόγους οικονομίας καυσίμου). Στην πράξη, πρέπει να πήγαινε με 14 κόμβους, δηλ. σαν "Μιαούλης".
Κατά το πιο πάνω ταξίδι είχε μπουνάτσα. Ο κόσμος, όμως, στην Αμοργό έλεγε ότι αυτό το καράβι στην παραμικρή τρικυμία κούναγε σαν διάβολος, και μάλιστα ότι έκανε το άσχημο, άσταθες και άχαρο κούνημα που ζαλίζει πιο εύκολα. Οι παλιοί αμοργιανοί ναυτικοί απέδιδαν αυτό στο ότι το "Έλλη" είχε σχεδόν επίπεδη καρίνα, με αποτέλεσμα να "χορεύει" στο κύμα, σε αντίθεση με καράβια όπως ο "Μιαούλης" και ο "Αγιος Γεώργιος" που, αν και παλαιότερα σε ηλικία, είχαν βαθιά καρίνα, που τους εξασφάλιζε πιο σταθερό ταξίδι με πιο ήπιο κούνημα. Για το λόγο αυτό, όταν δεν είχε μπουνάτσα, ο κόσμος στην Αμοργό προτιμούσε να χάσει μια δυό μέρες παραπάνω, ανάλογα με τα δρομολόγια των πλοίων, και να επιστρέψει με "Μιαούλη", "Αη Γιώργη", "Χρυσή ¶μμος ΙΙΙ" ή ακόμα και "Νηρέα" (όλα αυτά πήγαιναν Αμοργό εκείνη τη χρονιά), παρά να ταλαιπωρηθεί με το "Έλλη". Δεν ξέρω εαν αυτό τελικά είναι αλήθεια. Κάποιος έμπειρος έχει άποψη;

[Haddock]

Καπετάν Αντρέα, καλώς όρισες στην παρέα μας! Με την ταχύτητα δεν θα διαφωνήσω για τη δεκαετία του 1980. Στα νιάτα του, όμως, έπιανε τα 16 μίλια χαλαρά διότι θυμάμαι ταξίδια για Πάρο να διαρκούν περίπου 6 ώρες από φανάρι σε φανάρι.

Σχετικά με το κούνημα, ίσως αυτό που έχει πει ο Μαστρο Κώστας είναι το ποιο σοφό της υπόθεσης. Δεν έχω προσωπική εμπειρία από ταξίδι με το Έλλη σε συνθήκες θαλασσοταραχής. Δεν είμαι ναυπηγός αλλά μην ξεχνάμε ότι το Έλλη ήταν ΕΓ/ΟΓ μήκους 80 μέτρων και πλάτους 12 μέτρων! Μικρότερο και από το «Φοίβος»!!!

Ίσως το μικρότερο βύθισμα του, σε σύγκριση με το Μιαούλης, και οι ψηλότερες υπερκατασκευές να έπαιζαν κάποιο ρόλο. Η φράση είχε «επίπεδη καρίνα» δεν ευσταθεί, όπως αν παρατηρήσεις τη γάστρα στη φωτογραφία της καθέλκυσης. Πιστεύω τέτοιοι μύθοι ακολουθούσαν το πνεύμα της εποχής με στερεοτυπικές φράσεις όπως «πρώην ποταμόπλοιο», «επίπεδη καρίνα», «σκυλοπνίχτης». Οι ναυτικοί πράκτορες ήταν πολλές φορές υπεύθυνοι για τέτοιου είδους φήμες για τα ανταγωνιστικά πλοία της εποχής. Τα πλοία της εποχής δεν είχαν μεγάλη διαφορά στο εκτοπίσμα, οπότε το ταξίδεμα δεν διέφερε και πολύ.

Όσο για το «Χρυσή ¶μμος ΙΙΙ» με τα σπόνσονς και τα μάγουλα, το κούνημα και το κοπάνημα όπως έλεγε ο Νάξος ήταν πονεμένη ιστορία. Το μοναδικό μου ταξίδι με τον Πονηρέα ήταν με 7αρι μελτέμι, και το ταξίδεμα δεν είχε μεγάλη διαφορά με του Κυκλάδες ή Λήμνος. Δεν είναι τυχαίο, πλοία τέτοιου εκτοπίσματος αποκαλούνταν «φτερούδες» ή «κουνίστρες».

Πάμε πίσω στο Έλλη. Συγγενικό μου πρόσωπο δεν θα ξεχάσει ταξίδι το Πάσχα του 1967 ή το 1968. Αφού έκαναν Μεγάλη Παρασκευή στον Πειραιά μέσα στο Έλλη, λόγω απαγορευτικού, την επόμενη μέρα, Μεγάλο Σάββατο πρωί, αναχώρησαν με χοντρό αγριοβοριά 8-9 μποφόρ για Σύρο-Πάρο. Ο καιρός είχε κάπως κοπάσει αλλά η αποθαλασσιά ήταν το κάτι άλλο. Ο αείμνηστος Καπτά Μήτσος Δημόπουλος δεν ακολούθησε την κλασική ρότα μέσα από το στενό Τζιας και Κύθνου.

Το σουέλ ήταν τόσο άσχημο για μια βαρκούλα σαν το Έλλη, που το πλοίο ψήλωσε στο μικρό Κάβο Ντόρο. Έτσι, καβατζάρισε τον Κάβο Πέρλεβο βόρεια της Τζιάς με πορεία προς τα Γιούρα. Κι όμως, το μπότζι ήταν τόσο άσχημο, που το πλήρωμα είχε κλειδώσει τις πόρτες και είχε δοθεί εντολή να μη βγει κανείς έξω. Χαρακτηριστική φυσιογνωμία του ταξιδιού, ο ίδιος ο Καπτά Μήτσος που ανεβοκατέβαινε από τη γέφυρα για να να βεβαιωθεί ότι είναι όλοι καλά κατά τη διάρκεια του πλου...

Από αυτήν την ιστορία έμεινε και το αστείο του ταξιδιού. Μια κυρία στο πλωριό σαλόνι της πρώτης, τρομαγμένη, από φόβο φώναζε στον Καπτά Μήτσο:
«Οδηγέ, κάνε στάση να κατέβω...» :lol:

Και τι δεν θα έδινα για να είχαμε το ημερολόγιο της γέφυρας στα χέρια μας...

[Νάξος]

"Ίσως το μικρότερο βύθισμα του, σε σύγκριση με το Μιαούλης, και οι ψηλότερες υπερκατασκευές να έπαιζαν κάποιο ρόλο. Η φράση είχε «επίπεδη καρίνα» δεν ευσταθεί, όπως αν παρατηρήσεις τη γάστρα στη φωτογραφία της καθέλκυσης. Πιστεύω τέτοιοι μύθοι ακολουθούσαν το πνεύμα της εποχής με στερεοτυπικές φράσεις όπως «πρώην ποταμόπλοιο», «επίπεδη καρίνα», «σκυλοπνίχτης». Οι ναυτικοί πράκτορες ήταν πολλές φορές υπεύθυνοι για τέτοιου είδους φήμες για τα ανταγωνιστικά πλοία της εποχής. Τα πλοία της εποχής δεν είχαν μεγάλη διαφορά στο εκτοπίσμα, οπότε το ταξίδεμα δεν διέφερε και πολύ."


Νικόλα έβαλες τρίποντο από τη σέντρα και χλατσαριστό με κλειστά μάτια. Έψαχνα την κατάλληλη αφορμή για να πω την γνώμη μου σε ένα θέμα όπως η ευστάθεια των πλοίων της ακτοπλοΐας. Σε ευχαριστώ που μου την έδωσες.

Το τί ράδιο αρβύλα έχω ακούσει για πλοία όλα αυτά τα χρόνια δε συμμαζεύεται... Εκφράσεις του τύπου "σκάφες", "σαβούρες", "σκουριασμένοι σκυλοπνίχτες" κλπ κλπ έπαιζαν αβέρτα κάθε φορά που άκουγα φορτηγατζήδες, ναυτικούς, θείες και λοιπούς συγγενείς ακόμη εν πλω ή εν αναμονή ταξειδίου σε κάποιο πρακτορείο/καφενείο (α ρε Πρέκκα αθάνατε) ή γενικώς πηγαδάκι. Δεν εννοώ ότι άκουγα μόνο μπαρούφες, μην τρελαθούμε· αυτά τα μαγικά μέρη (πρακτορεία, κομοδέσια σαν του Ἀτλας ΙΙ, ντόκοι, καφενεία νησιών κλπ) που γέμιζαν από ιστορίες γεμάτες ναυτοσύνη συχνά-πυκνά τροφοδοτούσαν την ομήγυρη με υπερβολές, δοξασίες, μύθους. Βεβαίως η μαγεία κρύβεται σε αυτό το σημείο: πέρα από τις αληθινές ιστορίες και τις αξιόπιστες πηγές υπήρχει ο χώρος για τους μύθους και τις υπερβολές. Υπάρχει ο χώρος για όλους όπου εκθέτεις και εκτίθεσαι. Ανάλογα με την κρίση, την γνώση του και βέβαια την διάθεση και τα κέφια του ο καθένας κρατάει ό,τι είναι έγκυρο και γουστάρει με τα υπόλοιπα. Η ζωή θέλει ποικιλία· δεν παίρνουμε απ' όλα, αλλά καλό είναι να υπάρχουν επιλογές.

Από μικρό παιδί πάντως ήμουν αρκετά καχύποπτος με αυτές τις ιστορίες ίσως επειδή εμπιστευόμουνα ανεπιφύλακτα τα ναυπηγικά σχέδια που ήταν αναρτημένα σε κάποιο σημείο του πλοίου. «Ξέρει ο τάδε για το βαπόρι και δεν ξέρει αυτός που το φτιαξε;» αναρωτιόμουνα. Πώς είναι δυνατό να έχει το Νάξος 70 m μήκος (από Συριανό παληκάρι το είχα ακούσει αυτό το κουφό· το είχε μετρήσει στο ντόκο με ...ΙΧ ως μονάδα μέτρησης); Πώς είναι δυνατό τα πλοία να είναι σκάφες με τόσο πράμα κάτω από το νερό; Μόνο η μπάλα (ο βολβός) μπορεί να χτυπήσει σε διάμετρο 2m σε βαπόρια κάτω από 100 m.

Περί ευσταθείας πλοίων. Η ευστάθεια ενός πλοίου είναι ολόκληρη ιστορία. Εξαρτάται από την γεωμετρία του, την κατανομή βαρών, το βάρος, το βύθισμα, το πλάτος και άλλους ακόμα παράγοντες που για να τους αναπτύξουμε τώρα θα ήμασταν εκτός τόπου και χρόνου (υπάρχει το ΕΜΠ και το ΤΕΙ Ναυπηγικής για αυτήν την δουλειά και οι σχολές των Καπεταναίων).

Πώς είναι δυνατόν να απαιτούνε κάποιοι άνθρωποι ένα βαπόρι όπως το Λήμνος και το Έλλη να ταξιδεύουνε ατσαλάκωτα με 7άρι; Ήμαρτον ρε παιδιά. Ήμαρτον. Έχουμε δει υπερωκεάνεια να ταξιδεύουν με 9άρι; Δεν πάνε σαν το Έλλη βέβαια, αλλά δεν πάνε και «γραμμή» ρε παιδιά. Ήμουνα σε καράβι γραμμής Πάτρα-Ανκόνα (Σούπερφαστ) 2-3 φορές με 8άρι και το κούνημα το ένιωθες έντονα. Η θάλασσα κουνά τα πάντα στο διάβα της. Και τον φελλό και το βουνό. Πόσο μάλλον μικρά και ελαφριά πλοία, όπως το κουκλίστικο Έλλη (ζωγραφικός πίνακας του Ρέμπραντ αυτό το βαπόρι) που έχουν τα δικά τους όρια σε ό,τι αφορά το «καλοτάξειδο». Πότε θα πάψουμε να κάνουμε αποτίμηση των αντικειμένων με βάση το μέγεθος; Θα πρέπει -πιστεύω- να αποβάλλουμε κάποτε αυτήν την λατινογενή νοοτροπία. Πλοία όπως το Έλλη κι άλλα έκτισαν τον δικό τους μύθο. Όχι τυχαία. Ας αναλογιστούμε και τα δεδομένα της εποχής στην οποία κατασκευάστηκαν. Ούφ!

[Νάξος]

«Και μια ερώτηση προς ναυτιλομένους: γιατί αφού το πλοίο προερχόταν από τη Ρόδο και βρισκόταν εκείνη την ώρα στη Σίφνο στο δρομολόγιό του αναφέρονται μόνο τα μισά από τα νησιά του δρομολογίου του;»

Αντώνη η κοινή λογική λέει ότι τα λιμάνια που έπιανε η Έλλη μετά την Αμοργό ήταν τόσα πολλά που ήταν αδύνατο να χωρέσουν στο καντράν. Μήπως το συγκεκριμένο δρομολόγιο για Δωδεκάνησα ήτανε έκτακτο; Το μεσημεριανό των 2 μμ από Περαία για Σύρο-Πάρο-Νάξο-μικρές Κυκλάδες-Αμοργό ήταν το κύκνειο άσμα του και σταθερό 3 φορές την εβδομάδα (τέλη δεκαετίας 80 επί Ελληνικής Ακτοπλοΐας ΑΕ...)

Μία άλλη ερμηνεία που δίνω είναι ότι το βαπόρι κατεβαίνοντας για Κυκλάδες από Πειραιά βρήκε κάπου στην πορεία απαγορευτικό και μετά αντί να επιστρέψει Πειραιά πήγε Δωδεκάνησα. Τα φώτα σου Αntoin...

[Νάξος]

«Και μια ερώτηση προς ναυτιλομένους: γιατί αφού το πλοίο προερχόταν από τη Ρόδο και βρισκόταν εκείνη την ώρα στη Σίφνο στο δρομολόγιό του αναφέρονται μόνο τα μισά από τα νησιά του δρομολογίου του;»

Αντώνη η κοινή λογική λέει ότι τα λιμάνια που έπιανε η Έλλη μετά την Αμοργό ήταν τόσα πολλά που ήταν αδύνατο να χωρέσουν στο καντράν. Μήπως το συγκεκριμένο δρομολόγιο για Δωδεκάνησα ήτανε έκτακτο; Το μεσημεριανό των 2 μμ από Περαία για Σύρο-Πάρο-Νάξο-μικρές Κυκλάδες-Αμοργό ήταν το κύκνειο άσμα του και σταθερό 3 φορές την εβδομάδα (τέλη δεκαετίας 80 επί Ελληνικής Ακτοπλοΐας ΑΕ...)

Μία άλλη ερμηνεία που δίνω είναι ότι το βαπόρι κατεβαίνοντας για Κυκλάδες από Πειραιά βρήκε κάπου στην πορεία απαγορευτικό και μετά αντί να επιστρέψει Πειραιά πήγε Δωδεκάνησα. Τα φώτα σου Αntoin...

[Νάξος]

«Και μια ερώτηση προς ναυτιλομένους: γιατί αφού το πλοίο προερχόταν από τη Ρόδο και βρισκόταν εκείνη την ώρα στη Σίφνο στο δρομολόγιό του αναφέρονται μόνο τα μισά από τα νησιά του δρομολογίου του;»

Αντώνη η κοινή λογική λέει ότι τα λιμάνια που έπιανε η Έλλη μετά την Αμοργό ήταν τόσα πολλά που ήταν αδύνατο να χωρέσουν στο καντράν. Μήπως το συγκεκριμένο δρομολόγιο για Δωδεκάνησα ήτανε έκτακτο; Το μεσημεριανό των 2 μμ από Περαία για Σύρο-Πάρο-Νάξο-μικρές Κυκλάδες-Αμοργό ήταν το κύκνειο άσμα του και σταθερό 3 φορές την εβδομάδα (τέλη δεκαετίας 80 επί Ελληνικής Ακτοπλοΐας ΑΕ...)

Μία άλλη ερμηνεία που δίνω είναι ότι το βαπόρι κατεβαίνοντας για Κυκλάδες από Πειραιά βρήκε κάπου στην πορεία απαγορευτικό και μετά αντί να επιστρέψει Πειραιά πήγε Δωδεκάνησα. Τα φώτα σου Αntoin...


Φίλοι διαχειριστές σβήστε σας παρακαλώ το διπλό μήνυμα. Δεν ξέρω πώς προέκυψε. Ευχαριστώ.

[Roi Baudoin]

Πιστεύω, όπως επισημαίνει και ο φίλος Naxos, ότι τα λιμάνια ήταν τόσα πολλά και για αυτό δεν τα έβαζαν στην ταμπέλα.
Απαγορευτικό δεν πρέπει να υπήρχε, καθώς το εισιτήριο είχε βγει από μέρες και το πλοίο ήρθε κανονικά.
Η γραμμή αυτή (η μεγάλη άγονη της Δωδεκανήσου) υπήρχε από παλιά και κατά καιρούς την υπηρέτησαν αγαπημένα πλοία, όπως το "Μιαούλης", το "¶γιος Γεώργιος" (ο ξιφίας), το "Κίμωλος", το "Γεώργιος µΕξπρές", οι "Απόλλωνες", το "Λέρος".
Ο άνθρωπος που θα πρέπει να ξέρει περισσότερα για το θέμα αυτό είναι ο Γιάννης Ξύδης, ναυτικός πράκτορας στη Σίφνο. Το όνομα του αναφέρεται συχνά στα ναυτιλιακά θέματα της Σίφνου.

[vinman]

Τρείς φωτογραφίες του ως Ιπποκράτης και Πάρος εξπρές.
(Κομμένες απο τον Εφοπλιστή)

[Appia_1978]

Φίλε Roi,
συγγνώμη που σου κλέβω τη φωτογραφία ;-)
Θα προσπαθήσω όμως να τη δείξω ολόκληρη!

Elli_1.JPG

Και μία από την περίοδο κατασκευής:

Elli_2.JPG

[esperos]

Και μετά τις φωτοτυπίες μία φωτογραφία


PAROS EXPRESS.jpg