Παραδοσιακή ιστιοφορία (Traditional sailing)

[Παναγιώτης]

Ας κλείσουμε τη γλωσσολογική παρένθεση, μέρα που 'ναι σήμερα με μια ιστορία από την Επανάσταση του 1821. Ο Μιαούλης είχε ζητήσει από το γραφέα του (ανάμεσα στα άλλα μια και έιχε σπουδάσει ιατρική κι έκανε και το το γιατρό του καραβιού surgeon που λένε οι Εγγλέζοι) Ικέσιο Λάτρηνα γράψει στην Ύδρα να του στείλουν σχοινιά. «Παρακαλούμεν όπως μεριμνήσητε δι' αποστολήν καμίλου», γράφει ο Ι. Λάτρης και πάει το χαρτί στον ναύαρχο για υπογραφή. «Τι γκαμήλα γράφεις μωρέ; Γούμενα γράψε!».

Όπως έγραψα και πριν συμφωνώ απόλυτα με τον Alan John Villiers ότι η τέχνη του αρμενίσματος των παραδοσιακών ιστιοφόρων χάνεται.
Πόσοι ξέρεουν να κάνουν πανιά και να σαλπάρουν μόνο με τον αέρα; Ακόμα και στις χώρες που έχουν σκαριά, οι κανονισμοί επιβάλουν να έχουν βοηθητική μηχανή και τα λιμάνια πια είναι φτιαγμένα και οργανωμένα για μηχανοκίνητα σκάφη οπότε ούτε ο χώρους ούτε ο χρόνος υπάρχει σε πολυσύχναστα λιμάνια για να κάνει πανιά ένα σκάφος.

Ας δούμε λοιπόν τη διαδικασία έστω να πάρουμε μια ιδέα μια και θέλει χρόνια στην αλμύρα για να τη μάθει κάποιος σωστά. Για τις ονομασίες των πανιών και τα σερνάμενα (τα μπράτσα, braces στο βίντεο) μας έχει πει ο Hellenarc εδώ.

Έστω ότι είμαστε με ένα κορβέτο και θέλουμε να κάνουμε πανιά για να βάλουμε ρότα με τον καιρό στη δεξιά μπάντα.

Το τσούρμο αναβαίνει στα άλμπουρα λύνει τους ζούρλους από τα πανιά και τους νετάρει (στο 6:30 στο βίντεο)

Με τους λασκάροντας τους στίγκους και τα μέτζα ισάρουμε τις γάμπιες ή αν δε φυσά πολύ και τους παπαφίγκους (στο 7:00 στο βίντεο).

Αφού νετάρουμε, αρχίζουμε να βιράρουμε την άγκυρα και στιγκάρουμε τα πανιά του παρουκέτου προς τα δεξιά και της μαΐστρας και της μετζάνας προς τα αριστερά. Δηλαδή στις αντένες του παρουκέτου λασκάρουμε τα αριστερά μπράτσα και φερμάρουμε τα δεξιά μπράτσα και το αντίθετο στις αντένες της μαΐστρας και της μετζάνας (σχήμα 579, 580 στην αριστερή εικόνα και στο 8:35 στο βίντεο).

Μόλις έλθουμε απίκο ο τιμονιέρης είμαστε ετοιμάζεται να στρίψει δεξιά το τιμόνι μόλις σαλπάρει η άγκυρα αφού έχουμε έλθει με τον καιρό ανάπλωρα και το καράβι θα πάει ανάποδα όταν δεν το βαστά η άγκυρα. (σχήμα 581 στην αριστερή εικόνα και στο 9:00 στο βίντεο).

Έτσι όπως έχουμε στιγκάρει τα πανιά με το που σαλπάρει η άγκυρα το καράβι ποδίζει προς τα αριστερά. Για να μη κινηθέι για πολύ ανάποδα και να βοηθήσουμε να ποδίσει όταν ο αέρας έλθει στις τριάντα μοίρες δεξιά (στα τρία κάρτα δεξιά αν προτιμάτε) ισάρουμε τον έξω φλόκο. (σχήμα 583 στην αριστερή εικόνα και στο 9:50 στο βίντεο)

Μόλις τα πανιά της μαΐστας και της μετζάνας φουσκώσουν ισάρουμε τη μπούμα ώστε να σταματήσει το καράβι να ποδίζει (στο 10:20 στο βίντεο) και αλλάζουμε το στιγκάρισμα στα πανιά του παρουκέτου (στο 10:35 στο βίντεο)

Μόλις το καράβι πάρει δρόμο ισάρουμε τα τρέγα (τον τρίγκο και την μαίστρα) και στιγκάρουμε τα πανιά για τη ρότα μας και αρμενίζουμε (στη δεξιά εικόνα και στο 10:55 στο βίντεο)
salparisma1.jpgsalparisma2.jpg


Αν αρμενίζει ο Hellenarc εδώ γύρω τον παρακαλώ να επισημάνει αν υπάρχει κάποιο λάθος και αν μπορέι αν βοηθήσει με τα παραγγέλματα.

[Παναγιώτης]

Στην προηγούμενη σελίδα κουβεντιάσαμε για τα ριτίδια ή ξεφτάρια στη σελίδα εδώ μπορούμε να δούμε πως φτιάχνονται με κατατοπιστικές εικόνες.

[Hellenarc]

2013-08-06_12-02-15_902.jpg2013-08-06_12-01-59_237.jpg2013-09-26_18-10-42_995.jpg
έτσι και με γούστο!

[george_kerkyra]

Υπάρχει κάποια εικόνα που αν δείχνει σε πλοίο της γραμμής των αρχών του 18ου αιώνα:
* Ονόματα πανιών
* Ονόματα καταρτιών και των τμημάτων τους;

Τι ταχύτητες μπορούσαν να αναπτύξουν τα πλοία της παραπάνω κατηγορίας; (προφανώς υπό ιδανικές συνθήκες)

Η ναυτική κλεψύδρα της εποχής τι χρόνο μέτραγε σε κάθε γύρισμα;

Η αλλαγή φυλακής πως γίνονταν; (χρονικά)

[Παναγιώτης]

Στην παρακάτω εικόνα μπορέις να δεις ένα ντελίνι που παρόλο που ήταν στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα έχει την ιστιοφορία της μετάβασης από το γαλιόνι στο ντελίνι στις αρχές του 18ου αιώνα.
RoyalLuis.jpg
Όπως βλέπεις η ιστιοφορία δεν έχει μεγάλες διαφορές από αυτήν που είδαμε μερικές σείδες πιο πίσω εδώ. Οπότεοι ονομασίες είναι οι ίδιες μόνο που έχει μία γάμπια αντί για πάνω και κάτω γάμπια (νο 7,8,12 και13) που είδαμε στο μήνημα στο λινκ και έχει δύο τετράγωνα πανιά στη μετζάνα τον φόγο (κάτω) κατον μπελμπέρη (πάνω) αντί για το φλίσι (Νο 17) στο μήνυμα του λινκ. Επίσης έχει πανιά που στο τέλος του 18ου αιώνα καταργήθηκαν. Το λατίνι στη μετζάνα αντί για μπούμα και τη τζιβάδα στο μπομπρέσο και παπαφίγκο στην άκρη του μπομπρέσου.

Τα σχοινιά είναι τα ίδια οπότε μπορείς να δεις στις προηγούμενες σελίδες (κοντά στο μήνυμα στο λινκ που έβαλα πριν). Είναι γιατί μετά από αιώνες εξέλιξης είχαν βρει τον καλύτερο τρόπο να χειρίζονται τα πανιά. Ο Alan John Villiers που είχε ταξιδέψει με τα τελευταία εμπρορικά ιστιοφόρα στις αρχές του 20ου αιώνα αλλά το 1957 ταξίδεψε και με ένα ακριβές αντίγραφο του Mayflower του 16ου αιώνα γράφει στο βιβλίο του Square Rigged Ships ότι μπορεί να αλλάζουν ο αριθμός των ιστών και ο αριθμός των πανιών αλλά η αρματωσιά παραμένει η ίδια, κάθε πανί χειρίζεται με τον ίδιο σχεδόν τρόπο, ένας ναύτης από το Golden Hind του Drake θα μπορούσε ευκολα να δουλέψει στο Victory του Νέλδωνα και ένας νάυτης από το Victory Θα ήθελε λιγότερο από μια βάρδια για να εκοικιωθέι με τις διπλές γάμπιες και παπαγίγκους και να δουλέψει στο τετρακάταρτο μπάρκο Herzogin Cecilie.

Επίσης σε προηγούμενο μήνυμα εδώ είδαμε τις ταχύτητες που μπορούσαν να πιάσουν τα ιστιοφόρα με μέγιστη ταχύτητα 8 με 9 κόμβους
Είδαμε εδώ για το μινούτο την κλεψύδρα που χρησιμοποιούσαν με την παρκέτα. Μάλλον ρωτάς για το μετζαρόλι που κρατούσε μισή ώρα. Στην αρχή της βάρδιας γύριζαν το μετζαρόλι, μόλις άδειαζε και το γύριζαν (στο πρώτο μισάωρο) χτυπούσε η καμπάνα μια φορά, στο δέυτερο μισάωρο δύο φορές και όταν χτυπούσε η καμπάνα οχτώ φορές άλλαζε η βάρδια. Οι τετραωρίες ήταν 20:00 μέχρι μεσάνυχτα, μεσάνυχτα-4:00, 4:00-8:00, 8:00-12:00, 12:00-16:00 και δύο διωρίες 16:00-18:00, 18:00-20:00. Οι διωρίες ήταν για να μην έχουν οι νάυτες κάθε μέρα την ίδια ώρα βάρδια.

[george_kerkyra]

Ευχαριστώ πολύ.
Συγκεντρώνω υλικό για μια ναυμαχία που έγινε στα κερκυραϊκα νερά στις 8-7-1716 ανάμεσα σε Βενετούς και Οθωμανούς.
Υπολογίζω την ταχύτητα των βενετσιάνικων πλοίων της γραμμής περίπου σε 2 κόμβους με Μαϊστρο και μου φάνηκε πολύ μικρή.
Έβγαλα την ταχύτητα ως εξής:
έχουμε 27 πλοία της γραμμής (η βαριά βενετική αρμάδα η οποία υποδιαιρείται σε 3 μοίρες και κάθε μοίρα σε 3 τριάδες καραβιών), 2 φορτηγά και 2 πυρπολικά τα οποία χρειάστηκαν 1 ώρα για να μπουν στον κερκυραϊκό κόλπο.
Τα πλοία της γραμμής έχουν μήκος 39-41 μέτρα και σύμφωνα με την τακτική του βενετικού ναυτικού η απόσταση ανάμεσα σε 2 πλοία όταν πλέουν σε γραμμή παραγωγής είναι μισή γούμενα (92.5 μέτρα), εφόσον το επιτρέπει ο άνεμος.
(παρεπιπτόντως, βλέπω ότι οι βάρδιες στο πολεμικό ναυτικό του 18ου αιώνα είναι σχεδόν ίδιες με αυτές που γνώρισα εγώ στο Π.Ν.του 1981)

[Hellenarc]

Screenshot - 10_12_2015 , 8_12_36 PM.jpgΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ 1234245_10201980072726557_700460666_n (1).jpg1375228_10201972330132997_1561767847_n (1).jpgΑπο αρμάτωμα καραβιού 27 μ σκούνα

Στην προηγούμενη σελίδα κουβεντιάσαμε για τα ριτίδια ή ξεφτάρια στη σελίδα εδώ μπορούμε να δούμε πως φτιάχνονται με κατατοπιστικές εικόνες.

[Arthur]

Ονοματολόγιο Ιστιοφόρων 1890 Η.Φ.Κανελλοπούλου.
Σελίδα 88 και 183
ΜΠΑΛΙΕΤΑ.JPG

Σελίδα 143
ΕΧΜΑΤΙΑ ΛΕΜΒΩΝ.JPG

Thx

[Arthur]

26995.jpg...Paglietto.JPG

«tresse ou natte plus ou moins longue et large faite avec des fils de caret et servant a recouvrir certaines parties du navire οu du greement, pour les garder des effets du frottement.»

«πλεξούδα ή χαλάκι περισσότερο ή λιγότερο μακρά που γίνεται με τμήματα σχοινιού, και χρησιμεύει ως κάλυμμα συγκεκριμένων μερών του πλοίου ή του εξαρτισμού, για προφύλαξη από τα αποτελέσματα της τριβής.»

Thx

[Arthur]

26995.jpg...Paglietto.JPG

Πρωθύστερο...

"a mat* used onboard ships to prevent chafing."

"ένα κάλλυμα* που χρησιμοποιείται σε πλοία για να αποτρέπει το γδάρσιμο."

*Όπου ως επεξήγηση του "mat" δίνεται και το παρακάτω λήμμα:

* tangle (something, especially hair) in a thick mass.

Κάτι μπερδεμένο (κάτι, ειδικά μαλιαρό) σε μια παχιά μάζα.

Thx