Σχεδόν 24 αιώνες μετά τη βύθισή του ανάμεσα στη Χίο και τις Οινούσσες, ένα αρχαίο ελληνικό εμπορικό σκάφος εξετάζεται από διεθνή ομάδα αρχαιολόγων με τη βοήθεια ρομποτικού υποβρύχιου οχήματος. Το ρομπότ SeaBED (πυθμένας) ολοκλήρωσε σε λίγες ώρες εργασίες που κανονικά θα χρειάζονταν προσπάθειες πολλών ετών και αποκαλύπτει στοιχεία για τις εμπορικές συναλλαγές του 4ου π.Χ. αιώνα.

Το ξύλινο πλοίο, που ανακαλύφθηκε το 2004 από Έλληνες ερευνητές στη διάρκεια χαρτογράφησης με σόναρ, βυθίστηκε σε νερά βάθους 60 μέτρων, μεταφέροντας περίπου 400 αμφορείς με κρασί και ελαιόλαδο -περισσότερους από κάθε άλλο γνωστό ναυάγιο.

Το ναυάγιο χαρτογραφείται τώρα από ομάδα του αμερικανικού Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου του Γουντς Χολ (WHOI), του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού και του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών.

Η ομάδα χρησιμοποιεί το ρομπότ που αναπτύχθηκε στο WHOI για φωτομετρική χαρτογράφηση υψηλής ακρίβειας. Το Ινστιτούτο έχει μεταξύ άλλων κατασκευάσει το υποβρύχιο ARGO που ανακάλυψε τα ναυάγια του Τιτανικού και του Μπίσμαρκ.

Το SeaBED καταδύθηκε τέσσερις φορές, για τρεις ώρες κάθε φορά, και σάρωσε το ναυάγιο με σόναρ πολλαπλής δέσμης, περνώντας από πάνω με ακριβώς καθορισμένες κινήσεις. Το ρομπότ μετέδωσε έτσι 7.650 φωτογραφίες.

Η χαρτογράφηση, εκτιμούν οι ερευνητές, θα είχε διαρκέσει χρόνια αν πραγματοποιείτο με τη συμβατική μέθοδο, κατά την οποία οι δύτες σχεδιάζουν το πλάνο του ναυαγίου χρησιμοποιώντας μεζούρες και αδιάβροχα σημειωματάρια.

«Χρησιμοποιώντας αυτή την τεχνολογία, οι υποβρύχιοι αρχαιολόγοι απαλλάσσονται από εργασίες ρουτίνας για μέτρηση και σχεδίαση και μπορούν να αφιερωθούν σε όσα οι άνθρωποι κάνουν καλύτερα από τα ρομπότ: την ανασκαφή και την ερμηνεία των δεδομένων» σχολιάζει ο Δρ Σάινγκ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Στην κλασσική αρχαιότητα η Χίος ήταν γνωστή για το περίφημο κρασί της. Κυριότερος πελάτης ήταν η Αθήνα, ωστόσο το πολύτιμο κρασί έφτανε μέχρι την Κύπρο και την Κριμαία. Παρά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και την παρακμή του αθηναϊκού κράτους, η Χίος παρέμενε δραστήρια στις εμπορικές συναλλαγές τον 4ο π.Χ αιώνα.

Επικεφαλής της επιστημονικής και τεχνικής ελληνικής ομάδας είναι ο γεωλόγος Δημήτρης Σακελλαρίου του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, ενώ επικεφαλής της ελληνικής αρχαιολογικής ομάδας είναι η Κατερίνα Δελαπόρτα, διευθύντρια της Εφορίας Ενάλιων Αρχαιοτήτων.


www.in.gr