S.S. Volta

[Παναγιώτης]

Ας δούμε ένα ναυάγιο σημαντικό για τη ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο. Είναι το ναυάγιο του SS Volta. Η ιστορία του είναι ενδεικτική του τρόπου που ταξίδευαν τα πλοία τα παλιότερα χρόνια.

Στο Dictionary of Disasters at Sea διαβάζουμε:
Eastern Telegraph Co.; 1882; London & Glasgow Ship Building
Co.; 844 tons; 200-2x29x20-3; 95 h.p.; compound inverted engines.
The British steamship Volt a, Capt. Richardson, was wrecked on April 18th, 1887 on Mykoni Island, Grecian Archipelago, while carrying telegraph cables and stores from London to Syra. Eleven of the crew were drowned, Capt. Richardson and 12 others were saved.

Ας το δούμε αναλυτικά.
Το SS Volta είχε κατασκευαστεί στη Γλασκόβη το 1882. Είχε ολική χωρητικότητα 843 κόρους, καθαρή χωρητικότητα 472 κόρους (τα στοιχεία προέρχονται συνημμένο από το πόρισμα της επιτροπής διερεύνησης στο Lloyd's Register of Shipping του 1883 αναφέρεται 847 grt και μάλλον 347 nrt, ίσως είχε γίνει κάποια μετασκευή μεταξύ 1883 και 1887).
Volta3.jpgΠηγή
Είχε μήκος 61 μέτρα, πλάτος 8,8 μέτρα. Το κινούσε μια κομπάουντ ατμομηχανή ονομαστικής ιπποδύναμης 95 ίππων. Ανήκε στην Ανατολική Τηλεγραφική Εταιρεία (Eastern Telegraph Company).

Το βράδυ της 17 Απριλίου 1887 (5 Απριλίου για την Ελλάδα που χρησιμοποιούσε ακόμα το παλιό ημερολόγιο) στις 20:05 ξεκίνησε από Χίο για Σύρο (είναι από τα λάθη του Dictionary of Disasters at Sea όταν γράφει ότι είχε ξεκινήσει από Λονδίνο). Ήταν φορτωμένο με τηλεγραφικό καλώδιο και πλήρωμα 52 άτομα συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρολόγων και προσωπικού για κατασκευή τηλεγραφικών γραμμών. Ο καιρός ήταν πουνέντης ασθενής.
Στις 20:50 παράλαξαν σε απόσταση τρία τέταρτα του μιλίου το φάρο της βραχονησίδας Πασπάργο (σήμερα ονομάζεται στα τούρκικα Fener Adasi ή Sungukaya Adasi ). Ο καπετάνιος έβαλε πορεία 202° μαγνητική δηλαδή 195° αληθή (αφού η απόκλιση και η παρεκτροπή της πυξίδας ήταν 7° δυτικά). Είπε να τον ειδοποιήσουν όταν η παρκέτα (το δρομόμετρο όπως είδαμε εδώ) έδειχνε 10 μίλια και έφυγε από τη γέφυρα.


Στις 21:50 η παρκέτα έδειξε ότι διάνυσαν 10 μίλια και ο δεύτερος ανθυποπλοίαρχος που είχε βάρδια ειδοποίησε τον καπετάνιο. Αυτός τον ρώτησε αν έβλεπε ένα μικρό νησί στα δεξιά, όταν ο ανθυποπλοίαρχος του απάντησε αρνητικά του είπε να συνεχίσει την ίδια πορεία μέχρι τις δέκα. Βέβαια είχε νυχτώσει για τα καλά και η νησίδα Βενετικό στην οποία μάλλον αναφερόταν ο καπετάνιος δε φαινόταν σίγουρα αφού δεν είχε το φάρο που έχει σήμερα και τον είδαμε εδώ. Στις δέκα η παρκέτα έδειχνε 12 μίλια και ο καπετάνιος είπε στον ανθυποπλοίαρχο να βάλει πορεία 232° μαγνητική δηλαδή 225° αληθή. Η πορεία άλλαξε και μηδενίστηκε η παρκέτα.
Τα μεσάνυχτα που άλλαξε η βάρδια και ανέλαβε ο πρώτος ανθυποπλοίαρχος η παρκέτα έγραφε 20 μίλια ο καπετάνιος είπε να κρατήσουν την ίδια πορεία και να έχουν το νου τους για να δουν στεριά.
Στο μεταξύ ο καιρός φρεσκάρισε, στις 2:00 ο ανθυποπλοίαρχος είπε στον καπετάνιο η παρκέτα έγραφε 41,25 μίλια. Ο καπετάνιος ανέβηκε στη γέφυρα και είπε να κόψουν δρόμο στα τρία τέταρτα που περίμεναν να τους δώσει 7 κόμβους.


Στις 2:50 ο ανθυποπλοίαρχος έστειλε τον υπολοστρόμο στην πρύμη να δει τα μίλια στην παρκέτα. Γύρισε και του είπε ότι ήταν 52,75 μίλια ο ανθυποπλοίαρχος τον έστειλε να ξαναδεί τα μίλια πιστεύοντας ότι έκανε λάθος. Όταν επέστρεψε του είπε ότι ήταν 52 μίλια.
Δέκα λεπτά αργότερα κι ενώ πήγαινε να το αναφέρει στον καπετάνιο ο ναύτης στην πλώρη του είπε ότι έβλεπε στεριά. Με τα κιάλια του ο ανθυποπλοίαρχος είδε κύματα να σκάνε και με τον τηλέγραφο σήμανε στη μηχανή ανάποδα ολοταχώς, αλλά μετά από λίγο το βαπόρι έκατσε στην ξέρα στον Μαύρο Βράχο της Μυκόνου.
Ο καπετάνιος όταν ανέβηκε στη γέφυρα είπα να βάλουν το τιμόνι όλο δεξιά και τις μηχανές πρόσω ολοταχώς μήπως ξεκολλήσουν αλλά δεν κατάφεραν τίποτα και το βαπόρι πια έμπαζε γρήγορα νερά, τότε είπε αν κατεβάσουν τις βάρκες. Μόνο η αριστερή βάρκα κατάφερε να κατέβει με δυο τζόβενα μέσα και τον ανθυποπλοίαρχο κι ένα ναύτη που κατάφεραν να μπουν μετά.


Καθώς το βαπόρι βούλιαζε με την πρύμη το πλήρωμα που απέμεινε μαζεύτηκε στην πλώρη. Ο δεύτερος ανθυποπλοίαρχος προσφέρθηκε να κολυμπήσει μέχρι την ακτή. Έφτασε σχεδόν λιπόθυμος και τον βοήθησαν οι υπόλοιποι του πληρώματος που είχαν πέσει στην θάλασσα.
Περπάτησε μέχρι την πόλη (είναι γύρω στα δεκαπέντε χιλιόμετρα) τηλεγράφησε στον Βρετανό πρόξενο στη Σύρο και στον πράκτορα της εταιρείας και ξαναγύρισε στο σημείο του ναυαγίου. Μισή ώρα αφότου έφτασε ένα πλοίο έφτασε από τη Σύρο με τον πράκτορα και έσωσαν 13 άτομα που είχαν μείνει στο βαπόρι. Λίγο μετά το Volta κόπηκε στα δύο. Από τα 52 άτομα που επέβαιναν 12 πνίγηκαν στους πνιγμένου ήταν και ο καπετάνιος.


Το φεγγάρι πρέπει να ανέτειλε στις τρεις τη νύχτα οπότε εξηγείται γιατί είδαν τελευταία στιγμή τη Μύκονο.

Το ναυάγιο έδειξε την ανάγκη να φωτιστεί το στενό Μυκόνου ή κανάλι του Τσικνιά όπως είναι γνωστό. Όπως αναφέρει ο Στυλιανός Λυκούδης στο βιβλίο «Ιστορικόν Περί των Φάρων των Ελληνικών Ακτών» η ανάγκη από χρόνια είχε επισημανθεί και μόνο μετά το ναυάγιο αποφασίστηκε η κατασκευή του φάρου Αρμενιστής που ολοκληρώθηκε το 1891. Τον φάρο Αρμενιστής τον έχουμε δει εδώ, αν υπήρχε ο φάρος θα ήξεραν ότι δεν ακολουθούν ασφαλή πορεία αφού δεν έβλεπαν τον φάρο όπως βλέπουμε και στο χάρτη παρακάτω.

Παρακάτω η πορεία που είχαν χαράξει με μπλε και με κόκκινο η πραγματική όπως καταλάβαμε από το αποτέλεσμα. Η επιτροπή διερεύνησης σημειωσε ότι αφού ο καιρός ήταν πουνέντης δηλαδή στη δεξιά μάσκα και με τον καιρό το βαπόρι θα ξέπεφτε προς τη Μυκονο έπρεπε να βάλουν πορεία προς την Τήνο ώστε με την επίδραση του ανέμου να έφταναν στο στενό.
Volta1.jpgΠηγή

Παρακάτω η περιοχή του ναυαγίου με μπλε η πορεία που είχαν σχεδιάσεικαι να ακολουθήσουν και με κόκκινο η πορεία που ακολούθησε. Βλέπουμε και τον τομέα του φάρου Αρμενιστής που αν υπήρχε θα είχε αποφευχθεί το ναυάγιο.
Volta2.jpgΠηγή
Στο χάρτη παραπάνω τα βάθη είναι σε οργιές οπότε βλέπουμε ότι η ξέρα είναι σε βάθος γύρω στα 3 μέτρε (1,75 οργίες=3,2 μέτρα)

Συνημμένο είναι σε pdf το πόρισμα της επιτροπής διερεύνησης του ναυαγίου.


Όποιος μπορεί να βρει κάποιο παραπάνω στοιχείο ή αν έχουμε κάποια φωτογραφία της περιοχής του ναυαγίου σήμερα είναι ευπρόσδεκτα.